مناسبات راهبردی شاهان صفوی با مقامات روحانی و بازتاب آن در عرصه نظامی

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 140

فایل این مقاله در 36 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QPSS-13-49_002

تاریخ نمایه سازی: 19 تیر 1403

چکیده مقاله:

در دوره صفوی دو عصر متفاوت را می توان بازشناخت. عصر اول از ابتدا تا عهدنامه صلح زهاب و عصر دوم از عهدنامه صلح زهاب تا سقوط اصفهان به دست افغان ها را در بر دارد. در عصر اول، شاهان صفوی گرایش های جنگاوری بروز دادند؛ اما در عصر دوم، شاهان صفوی آشکارا گرایش های شرعی نشان دادند و مقامات روحانی در صدر ساختار مذهبی جای گرفتند. پرسش این است که گرایش های شرعی و روابط نزدیک شاهان صفوی با مقامات روحانی چگونه سایر وظایف بخصوص وظایف نظامی آنان را تحت تاثیر قرار داد؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاهان صفوی در پی صلح زهاب با عثمانی (۱۰۴۹ق)، به دربارنشینی و مجالست با روحانیون و علما، آشکارا به شریعت روی آوردند. نتیجه رویکرد تازه ،مشروعیت شاهان و دربار نزد بخش مذهبی جامعه بود. اما این رویه شاه را از تعادل خارج کرد و عمل نظامی شاه را به شدت کاهش داد. در نتیجه شاهان از وظایف نظامی، سیاسی و کشورداری غفلت نمودند؛ ارتش رها شد، از شمار نفرات آن به شدت کاسته و مشق نظامی به فراموشی سپرده شد. این رویه به مدت چند دهه تداوم داشت و یکی از دلایل سقوط صفویه بود.

نویسندگان

رضا صحت منش

دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آقاجری، هاشم، و ابراهیم مشفقی­فر، (۱۳۸۹)، «تحلیل استراتژی نظامی ایران ...
  • احمدیاقی، اسماعیل، (۱۳۸۵)، دولت عثمانی از اقتدار تا انحلال، ترجمه ...
  • اسکندربیگ منشی ترکمان، (۱۳۸۷)، عالم­آرای عباسی، به اهتمام ایرج افشار، ...
  • اسناد و مکاتبات سیاسی ایران از سال ۱۱۰۵ تا ۱۱۳۵ق، ...
  • الگار، حامد، (۱۳۶۹)، دین و دولت در ایران- نقش عالمان ...
  • اولئاریوس، آدام، (۱۳۶۹)، سفرنامه آدام اولئاریوس، ترجمه حسین کردبچه، ج ...
  • بلک، آنتونی، (۱۳۸۶)، تاریخ اندیشه سیاسی اسلام از عصر پیامبر ...
  • بوذری­نژاد، یحیی و حسین ایرانپور، (۱۴۰۱)، «پیامدهای سیاسی- اجتماعی ظهور ...
  • پالمر، رابرت روزول، (۱۳۸۳)، تاریخ جهان نو، ترجمه ابوالقاسم طاهری، ...
  • تاورنیه، ژان باتیست، (بی­تا)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه ابوتراب نوری، تجدیدنظر ...
  • توین­بی، آرنولد، (۱۳۷۳)، جنگ و تمدن (چکیده­ای از پژوهشی در ...
  • حسینی استرآبادی، سید حسین­بن مرتضی، (۱۳۶۶)، تاریخ سلطانی، به کوشش ...
  • حسینی منشی، محمدمیرک­بن مسعود، (۱۳۸۴)، ریاض­الفردوس خانی، به کوشش ایرج ...
  • خلاصه­التواریخ، (۱۳۳۴)، تصحیح و تحشیه ابراهیم دهگان، اراک: بی­نا ...
  • خواجگی اصفهانی، محمدمعصوم، (۱۳۶۸)، خلاصه­السیر (تاریخ روزگار شاه صفی صفوی)، ...
  • دالساندری، وینچنتسو، (۱۳۴۹)، سفرنامه وینچنتسو دالساندری، در: سفرنامه­های ونیزیان در ...
  • دلاواله، پیترو، (۱۳۷۰)، سفرنامه پیترو دلاواله، ترجمه و حواشی از ...
  • روملو، حسن­بیک، (۱۳۵۷)، احسن التواریخ، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران: ...
  • رویمر، هانس، (۱۳۸۴)، برآمدن صفویان: در: تاریخ ایران (دوره صفویان) ...
  • سانسون، (۱۳۴۶)، سفرنامه سانسون، به اهتمام و ترجمه تقی تفضلی، ...
  • سفرنامه­ بازرگان ونیزی در ایران، (۱۳۴۹)، در: سفرنامه­های ونیزیان در ...
  • سیوری، راجر، (۱۳۷۴)، ایران عصر صفوی، ترجمه کامبیز عزیزی، چاپ ...
  • شاملو، ولی قلی ابن داوود قلی، (۱۳۷۱)، قصص الخاقانی، تصحیح ...
  • صفت­گل، منصور، (۱۳۸۹)، ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایران ...
  • فوران، جان، (۱۳۸۵)، مقاومت شکننده، ترجمه احمد تدین، چاپ ششم، ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن، (۱۳۷۱الف)، آیینه شاهی، در: «ده رساله فیض ...
  • فیض کاشانی، ملامحسن، (۱۳۷۱ب)، شرح صدر، در: «ده رساله فیض ...
  • کارری، جووانی فرانچسکو جملی، (۱۳۸۳)، سفرنامه کارری، ترجمه عباس نخجوانی ...
  • کروسینسکی، (۱۳۶۳)، سفرنامه کروسینسکی، ترجمه عبدالرزاق مفتون دنبلی، تصحیح و ...
  • کمپفر، انگلبرت، (۱۳۶۳)، سفرنامه کمپفر به ایران، ترجمه کیکاووس جهانداری، ...
  • مائدا، هیروتاکه، (۱۳۹۶)، چهار دودمان گرجی در عصر صفوی، ترجمه ...
  • محمدیوسف مورخ، (۱۳۱۷)، ذیل عالم­آرای صفوی، چاپ اول، تهران: کتابفروشی ...
  • مرعشی صفوی، محمدخلیل، (۱۳۶۲)، مجمع­التواریخ، به تصحیح و اهتمام عباس ...
  • مستوفی، محمد محسن، (۱۳۷۵)، زبده­التواریخ، به کوشش بهروز گودرزی، چاپ ...
  • مستوفی، میرزامحمدحسین، (۱۳۵۳)، تفصیل عساکر فیروزی مآثر شاه سلطان حسین ...
  • ملاکمال منجم، (۱۳۳۴)، تاریخ ملاکمال، تصحیح و تحشیه ابراهیم دهگان، ...
  • منصوربخت، قباد و سیدمحمد طاهری ­مقدم، (۱۳۸۹)، «جایگاه علما در ...
  • میراحمدی، مریم، (۱۳۷۱)، تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران در عصر ...
  • مینورسکی، ولادمیر، (۱۳۳۴)، سازمان اداری حکومت صفوی، ترجمه مسعود رجب­نیا، ...
  • نصیری، محمد ابراهیم­، (۱۳۷۲)، دستور شهریاران، به کوشش محمدنادر نصیری ...
  • واله قزوینی، محمدیوسف، (۱۳۸۲)، خلدبرین، تصحیح محمدرضا نصیری، چاپ دوم، ...
  • هوشنگ مهدوی، عبدالرضا، (۱۳۹۳)، تاریخ روابط خارجی ایران، چاپ بیستم، ...
  • ReferencesAxworthy, Michael, (۲۰۰۷), “The Army of Nader Shah”, Iranian Studies, ...
  • Matthee, Rudi, (۲۰۱۵), “Relation between the Center and Periphery in ...
  • Matthee, Rudi, (۲۰۱۲), Persia in Crisis Safavid Decline and the ...
  • Ward, Steven. R, (۲۰۱۴), A Military History of Iran and ...
  • نمایش کامل مراجع