فراترکیب اندیشه کوچ گری در تفسیر مدل تاب آوری اجتماعی شهری

جدا از قابلیت­های فلسفی در مفهوم کوچ­گری، جامعه عشایری یا کوچ­نشین ازجمله شبکه­های انسانی است که کنش­های انطباقی، سرمایه­ای و انضباطی یا حکمروایی متفاوت در آن باعث بروز ظرفیت­های دیگری از دوام، تجارب، فرهنگ و مواردی این­چنینی نسبت به زندگی شهرنشینی می­شود. این قابلیت­ها فرصتی در بازبینی مفهوم تاب­آوری اجتماعی مبنی بر کوچ­نشینی فراهم می­سازد. نظر به بحران­ها و نابرابری­های اجتماعی در سال­های اخیر ضروری است تا مدل­های تاب­آوری اجتماعی با هدف کارآمدی بازتفسیر شوند.  این پژوهش به­دنبال تفسیری از مدل تاب­آوری اجتماعی در اندیشه کوچ­گری با روش فراترکیب است. راهبرد پژوهش حاضر کیفی و از نظر هدف بنیادی و از نگاه ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی است. پژوهش به­روش توصیفی-تحلیلی انجام­ شده و دارای هدف و راهبرد بنیادی –کیفی است. همچنین در این پژوهش از روش نظریه برپایهای (داده­بنیاد) در تفسیر مدل با کمک کدگذاری سه گانه ۴۲ واقعه در ۲۸ مفهوم، هشت مقوله فرعی و سه مقوله اصلی استفاده شده­است. از تکنیک فراترکیب نیز برای غربالگری منابع این­گونه استفاده شده که متون مرتبط بین سال­های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۱ از پایگاهای معتبر طی پنج گام مورد بررسی قرارگرفته­اند. تفسیر تاب­آوری اجتماعی با خوانش مفهوم کوچ­نشینی، سه مولفه اصلی را در این پژوهش پیشنهاد می­نماید که در سیالیت و کنش شدنی قابل فهم است: مولفه نخست «انطباق» است که به کنشگری­های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و محیطی وابسته است. مولفه دوم «سرمایه اجتماعی» است که تجمل­گرا و زینتی نبوده بلکه درونی و متکی به دانش، نوآوری و خطرپذیری است. «حکمروایی»، مولفه سوم مدل، پیشنهاد شده که با شاخص­هایی مثل ظرفیت سازی نهادی یا مشارکت در پیوند است و بیانگر نوعی حکومت شدنی به­جای بودنی است. مفاهیم اجتماعی اصیل همچون کوچ­گری و کوچ­نشینی دارای قابلیت­ها و تنش­های معنایی عمیق و غنی هستند و بر مبنای آن می­توان مدل­های معاصر اجتماعی مانند تاب­آوری را که دارای پیچیدگی و پویایی است، بازخوانی و تفسیر نمود. با توجه به ماهیت پژوهش­های تفسیری و مدل­ساز ، با درهم تنیدگی مفاهیم و ترکیب آن­ها می­توان با تفکر عمیق بر روی مفهوم سیال مثل کوچ­گری و اعمال نظرات صاحب نظران مختلف، درک نوین از مدل های اجتماعی داشت.

کلیدواژه ها:

کوچ نشینی و تفکر کوچ گری ، تاب آوری اجتماعی ، فرآیند کنش انطباقی ، سرمایه اجتماعی ، حکمروایی