ساز و کارهای دولومیتی شدن سکوهای کربناته ائوسن زاگرس (مثالی از سازند شهبازان، تاقدیس امیران، جنوب لرستان)

سازند شهبازان یکی از واحدهای کربناته ائوسن منطقه لرستان است که در این پژوهش مدل های دولومیتی آن به روش های سنگ-نگاری و زمین شیمی (EDS) بررسی شده است. برش مورد مطالعه به ضخامت ۷۱ متر در ۶۵ کیلومتری جنوب باختری خرم آباد واقع است و شامل سنگ های کربناته، سنگ های کربناته دولومیتی و دولومیت می باشد. دولومیت های سازند شهبازان بر اساس بافت به دولومیکرایت، دولومیکرواسپارایت، دولواسپارایت و پرکننده شکستگی ها تقسیم می شوند که به استثنای مورد اول، سایر دولومیت-ها ثانویه می باشند. دولومیت های نوع اول بیانگر تشکیل در محیط پهنه جزر و مدی می باشند. این دولومیت ها در بیشتر موارد در انتهای توالی های به سمت بالا کم عمق شونده دیده می شوند که نشان دهنده افت سطح آب دریا هستند. دولومیت های ثانویه در یک محیط دیاژنزی دفنی کم عمق تا متوسط در اثر تراوش شورابه های کف حوضه ای تبخیر شده به داخل سکوی کربناته سازند شهبازان شکل گرفته اند. مقادیر پایین آهن (Fe) و مقادیر بالای استرانسیوم (Sr) و سدیم (Na) در دولومیکرایت ها و تمرکز بالای Fe و منگنز (Mn) در دولومیکرواسپارایت ها و دولواسپارایت ها به همراه شواهدی مانند لامینه های جلبکی، اینتراکلست، تخلخل فنسترال و نبود کانی های تبخیری بیانگر تشکیل این دولومیت ها از مدل جزرومدی، تراوش و سپس دفن کم عمق تا متوسط می باشد. مقادیر پایین Sr و تمرکز بالای Fe و Mn در دولومیت های درشت بلور می تواند بیانگر افزایش اندازه بلورهای دولومیت و تبلور دوباره ی آن ها در طی تدفین باشد. نبود دولومیت های زین اسبی احتمالا بیانگر دخالت نداشتن محلول ها و سیالات گرمابی در طی فرآیند دولومیتی شدن کربنات های سازند شهبازان می باشد.

کلیدواژه ها:

دیاژنز ، سکوهای کربناته ، دولومیتی شدن ، سازند شهبازان ، لرستان