تعیین حساسیت سازندهای زمین شناسی حوضه آبریز مهارلو به فرسایش

حوضه آبریز مهارلو با مساحت ۴۲۷۴ کیلومتر مربع در استان فارس واقع است. سری هرمز به سن کامبرین قدیمی ترین سنگهای موجود در حوضه را تشکیل داده اند و جدیدترین واحدهای سنگی نیز متعلق به کواترنر است. طیف زمانی برونزدهایی که از کرتاسه تا کواترنری را پوشش می دهد، بیشتر شامل رسوبهای آهکی با رخساره ژرف تا کم ژرفای دریایی بوده و این ردیف رسوبی، در برگیرنده نبودهای چینه ای کوچک و بزرگی است که در قالب ناهمسازیهای هم شیب و گاه به گونه ای همسازنما در این حوضه پدیدار شده اند. پهنه های پوشیده شده از رسوبهای کواترنری، مساحتی بیش از ۵۰ درصد از کل گستره را شامل می شود. منطقه عموما از سنگهای رسوبی تشکیل شده است. ویژگیهای ذاتی و محیطی، عامل فرسایش پذیری سنگها به شمار می آیند. ۶ عامل اصلی در نظر گرفته شده برای برآورد حساسیت سازندهای زمین شناسی به فرسایش، شامل: استحکام سنگ، ناپیوستگیها (درزه و شکاف، لایه بندی)، اقلیم، پوشش گیاهی، شیب و هوازدگی از عواملی هستند که بر میزان فرسایش پذیری واحدهای سنگی، موثر هستند. دراین حوضه، ۱۲ سازند رخنمون دارد. به منظور برآورد حساسیت واحدهای سست نسبت به فرسایش از روش B.L.M استفاده شد و نتایج آزمایشها و بررسیها در  GIS تلفیق شده و حساسیت هر سازند به فرسایش به دست آمد. تحقیقات صحرایی و آزمایشگاهی نشان می دهد که سازندهای هرمز، رازک، پابده-گورپی و آغاجاری از نظر حساسیت در ردیف سازندهای بحرانی هستند. سازندهای گروه بنگستان، بختیاری، ساچون، تاربور، پادگانه های آبرفتی کهن و پادگانه های آبرفتی جوان در ردیف سازندهای با حساسیت متوسط و سازندهای آسماری- جهرم بوده و مخروط افکنه ها حساسیت کمی نسبت به فرسایش دارند.

کلیدواژه ها:

حوضه آبریز مهارلو ، سازندهای زمین شناسی ، حساسیت به فرسایش ، زاگرس ، استان فارس