بررسی روش کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز ایران با استفاده از نظریه بازی ها در دو حالت همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال)

کسب فناوری در صنعت بالادستی نفت وگاز یکی از پرچالشترین موضوعات میباشد. در مطالعه این صنعت، برای اینکه بتوان اثرات بهینهگی فناوری در بعد اقتصادی و توسعهای اعمال گردد، باید در فرآیند تصمیمگیری کسب فناوری بین انتخابهای متعدد ترتیبی اتخاذ شود تا از تکرار رویکردهای کم اثر گذشته پرهیز گردد. البته صریحترین و حدی ترین تقسیم بندی بین رویکردهای موجود، نگاه صرفا همکارانه با سایر بازیگران بینالمللی و یا غیرهمکارانه (استقلال) با نگاه به بخش داخلی میباشد. در این پژوهش با استفاده از نظریه بازیها، به بررسی رویکردهای حدی از طریق مدلسازی چند لایه (اطلاعات کامل و ناقص، ایستا و پویا و تکاملی) می پردازد و با تحلیل این دو رویکرد همکارانه (انتقال) و غیرهمکارانه (استقلال) در کسب و استفاده از فناوریها برای صنعت بالادستی نفت وگاز ایران (ذیل نمونه کمی فاز ۱۱ پارس جنوبی)، نقاط ضعف و قوت آن ها را برای تصمیم گیری در بین این دو رویکرد و چگونگی کسب فناوری بیان می کند. نتایج پژوهش نشان می دهد کسب فناوری به روش همکاری در بلندمدت با رعایت قیدهایی موجب بهبود اثرات آن در صنعت میگردد و نگاه استقلال طلبانه محض، صرفا اثرات مفید کوتاه مدت داشته و حتی بعضا با اصل صیانت منابع نیز در تقابل می‎باشد. بنابراین تاکید می شود روش همکارانه به شرطی به عنوان سیاست اصلی لحاظ گردد که در نگاه داخلی نیز بر پایه استفاده درست از مزیتهای طبیعی این صنعت در کشور و تلاش برای تبدیل شدن از مقلد بودن به پیشرو شدن در بخش هایی از فناوری در عرصه بین المللی به عنوان هدف نهایی تعیین شده باشد.

کلیدواژه ها:

Technology ، Upstream industry ، Game theory ، Iranian oil and gas ، cooperation ، non-cooperation ، فناوری ، صنعت بالادستی ، نظریه بازی ، نفت و گاز ایران ، همکارانه ، غیرهمکارنه