تاثیرات توام انواع سیستم و سطوح مختلف آب آبیاری بر عملکرد کلزا در اقلیم نیمه خشک

با‎ ‎توجه‎ ‎به‎ ‎محدودیت‎ ‎منابع آبهای‎ ‎زیرزمینی‎ ‎و‎ ‎لزوم‎ ‎استفاده‎ ‎بهینه‎ ‎از‎ ‎آبهای‎ ‎سطحی‎، اصلاح‎ ‎سامانههای‎ ‎آبیاری‎‎ ‎از‎ ‎ضروریات است. ‎یکی ‎دیگر‎ ‎روشهای‎ ‎افزایش‎ ‎بهرهوری‎ ‎آب،‎ ‎اتخاذ‎ ‎راهبردهای کم آبیاری‎ ‎است‎. این تحقیق به مقایسه تاثیر رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد دانه و کارایی مصرف آب کلزا تحت سه روش آبیاری جویچه ای، بارانی و قطره ای نواری با چهار تیمار آبیاری ۶۰، ۸۰، ۱۰۰ و ۱۲۰ درصد آبیاری کامل می پردازد. برای این منظور آزمایش های مزرعه ای به صورت طرح کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی ۹۸-۱۳۹۷ و ۹۹-۱۳۹۸ در تبریز انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بدون در نظر گرفتن مقدار آبیاری، عملکرد محصول و سایر شاخص های رشد در آبیاری قطره ای نواری نسبت به دو روش دیگر بهتر بود بطوریکه روش قطره ای نواری در سطح ۱۲۰ درصد دارای بیشترین مقدار محصول، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته بود. کمترین مقدار آب آبیاری مربوط به روش قطره ای نواری در سطح ۶۰ درصد می باشد و این روش مقدار آب آبیاری را نسبت به آبیاری جویچه ای و بارانی در همان سطح به ترتیب ۴۹ و ۲۱ درصد کاهش داد. روش قطره ای نواری مقدار کارایی مصرف آب را نسبت به روش جویچه ای و بارانی به ترتیب برابر ۸۷ و ۲۵ درصد افزایش داد. نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از روش های نوین آبیاری مانند روش قطره ای نواری (تیپ) و بارانی بجای روش‎های سطحی علاوه بر صرفه جویی در میزان آب مصرفی باعث بهبود عملکرد محصول نیز می گردد.

کلیدواژه ها:

آبیاری بارانی ، آبیاری قطره ای نواری ، آبیاری جویچه ای ، کارایی مصرف آب ، کلزا