تعیین نواحی همگون ظرفیت نگهداری آب با استفاده از مفاهیم نقشه های جبری

ظرفیت نگهداری آب قابل دسترس یک ویژگی کلیدی برای کمی سازی مقدار آب قابل دسترس برای گیاهان است. به این منظور نواحی همگون مدیریتی ظرفیت نگهداری آب در منطقه کوچصفهان برای مدیریت آبیاری تناوبی تعیین شد. تعداد ۱۳۱ نمونه خاک دست خورده و دست نخورده خاک با توزیع جغرافیایی به نسبت یکنواخت از منطقه رشد ریشه برنج تهیه شد. برخی از ویژگیهای شیمیایی، حاصلخیزی و فیزیکی- هیدرولیکی اندازه گیری شد. عملکرد برنج نیز در بیشتر موقعیت مکانی نمونه های خاک اندازه گیری شد .سپس از بین ۱۴ ویژگی، هفت ویژگی (رس، کربن آلی ، ضریب انبساط خطی، هدایت هیدرولیکی اشباع ، قطر میانه ذرات، آب قابل دسترس و انرژی انتگرالی) که می توانند بر ظرفیت نگهداری آب در خاک موثر باشند، انتخاب شد. با استفاده از دو آماره شاخص کارایی فازی و شاخص آنتروپی کلاس بندی اصلاح شده تعداد زونهای همگون مشخص شد. سپس با استفاده از مفاهیم مربوط به نقشه جبری، تلفیق لایه های اطلاعاتی در محیط GIS و نقشه های مربوطه تهیه گردید. نتایج نشان داد که منطقه بررسی شده به چهار ناحیه ظرفیت نگهداری آب قابل جداسازی می باشد. ناحیه یک و دو نسبت به ناحیه سه و چهار به علت کمتر بودن موادآلی، رطوبت قابل استفاده، میانه قطر منافذ، ضریب انبساط خطی و هدایت هیدرولیکی اشباع، دارای توانایی نگهداری آب کمتر بوده و انرژی لازم برالی دستیابی به آب توسط گیاه افزایش می یابد. بنابراین در هنگام بروز خشکسالی و کمبود رطوبت قابل دسترس در طول فصل رشد ناحیه یک و دو دارای حساسیت ویژه ای خواهد بود.

کلیدواژه ها:

شاخص آنتروپی ، کلاس بندی اصلاح شده ، شاخص کارایی فازی ، نقشه های جبری ، نواحی مدیریتی