بررسی اثر تنش شوری بر فتوسنتز و صفات فیزیولوژیک ارقام مختلف عدس و ارتباط آن با نشانگرهای مولکولی

حبوبات از جمله گیاهان زراعی متداول در مناطق خشک و نیمه خشک است که اغلب این گیاهان به شوری آب و خاک حساس یا نیمه حساس می­باشند. پژوهش حاضر به­منظور بررسی سه سطح شوری روی ۱۸ رقم عدس در گلخانه و آزمایشگاه های دانشگاه محقق اردبیلی در سال ۹۸-۹۶ انجام شد. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. صفات فتوسنتزی و فیزیولوژیکی مورد بررسی قرار گرفتند و رابطه صفات با ۲۱ آغازگر ISSR اندازه­گیری شد. اثر متقابل ژنوتیپ در تنش در برخی صفات اختلاف معنی دار داشتند. نتایج مقایسه میانگین ژنوتیپ های عدس از نظر صفات فیزیولوژیک با روش دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. همبستگی صفات در سطوح تنش جداگانه انجام شد. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ ها را در شرایط شاهد و ۶۰ میلی­مولار به سه گروه و در ۱۲۰ میلی مولار به دو گروه تقسیم کرد. ژنوتیپ های ۷ و ۵ در تمامی گروه بندی ها در گروه برتر قرار گرفتند. رابطه نشانگر های مولکولی  ISSRبا صفات فیزیولوژیکی در بین ژنوتیپ ها محاسبه و برای تمامی صفات رگرسیون به روش گام به گام انجام شد. همه صفات در سه سطح تنش شوری با تعدادی از نشانگر های ISSR ارتباط معنی دار داشتند. در مجموع ۲۲ نشانگر مثبت برای صفات فیزیولوژیکی در سطح شاهد، ۹ نشانگر مثبت در سطح تنش متوسط و ۲۳ نشانگر مثبت در سطح تنش شدید شناسایی شدند. از بین ۲۱ آغازگر ISSR مورد مطالعه نشانگر P۸A۱۱ بیشترین تعداد مکان ژنی مرتبط با صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه را دارا بود.

کلیدواژه ها:

cluster analysis ، ISSR ، lentils ، molecular marker ، salinity ، تجزیه خوشه ای ، شوری ، عدس ، نشانگر مولکولی ، ISSR