بررسی تاثیر تغییرات اقلیمی بر دما، بارندگی و منحنی‎های شدت–مدت-فراوانی در مناطق خشک (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کاشان)

یکی از ابزارهای برنامه ریزی و مدیریت منابع آب، منحنی های شدت- مدت- فراوانی (IDF) است و استخراج این منحنی ها بر اساس شرایط اقلیمی در هر زمان، کارکرد مهمی در پیش بینی احتمالات آینده دارد و می تواند به اقدامات مناسب در مواجه با تغییرات اقلیمی و بلایای طبیعی ناشی از آن منجر شود. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر تغیرات اقلیمی آینده بر منحنی های شدت مدت فراوانی در مناطق خشک است. جهت انجام این مطالعه، تغییرات اقلیمی ایستگاه کاشان با اسستفاده از مدل لارس برای سه دوره (۲۰۱۱-۲۰۳۰)، (۲۰۳۱-۲۰۵۰)و (۲۰۵۱-۲۰۷۰) ریزمقیاس نمائی شد. سپس اثر این تغییرات اقلیمی بر منحنی های IDF در ایستگاه سینوپتیک کاشان با استفاده از رابطه قهرمان- آبخضر مورد بررسی قرارگرفت. نتایج مدل لارس نشان داد که در سناریو ۵/۴ برای هر سه دوره (۲۰۱۱-۲۰۳۰)، (۲۰۳۱-۲۰۵۰)و (۲۰۵۱-۲۰۷۰) مقدار بارش سالانه در ایستگاه مورد مطالعه افزایشی خواهد بود و در بقیه سناریوها مقدار بارش کاهشی است. مقدار دمای حداقل سالانه و حداکثر سالانه نیز نسبت به دوره پایه تحت سناریوهای مختلف ۶/۲، ۵/۴و ۵/۸ در دوره های (۲۰۷۰-۲۰۱۱) نسبت به دوره پایه روندی افزایشی داشته است. به طوری که در مقیاس سالانه بیش ترین افزایش دمای حداقل و حداکثر سالانه تحت سناریو ۵/۸ پیش بینی شده است. همچنین شدت بارندگی در دوره بازگشت های ۲ ساله تحت سناریو ۶/۲ در همه دوره های (۲۰۱۱-۲۰۷۰) و تحت سناریو ۵/۸ در دوره های (۲۰۳۱-۲۰۵۰) و (۲۰۵۱-۲۰۷۰) نسبت به دوره پایه روندی کاهشی دارد، ولی در سایر دوره بازگشت های ۵، ۱۰، ۲۵، ۵۰و ۱۰۰ساله در پایه زمانی (۱۷/۰، ۳۳/۰، ۵/۰، ۱، ۲، ۴، ۸، ۱۲و ۲۴ساعت) روند افزایشی پیش بینی شده است. نتایج حاصل از مقایسه منحنی های شدت مدت فراوانی نشان داد که تغییرات اقلیمی باعث تغییر شکل منحنی های شدت مدت فراوانی منطقه خواهد شد، بطوری که بین میانگین شدت های بارش با زمان پایه ۱۷/۰ تا ۲۴ ساعت در دوره پایه و شدت های محاسبه شده تحت سناریوهای مختلف تفاوت معنی دار وجود دارد (۰۱/۰P<). بر اساس نتایج حاصل، تاثیر تغییرات اقلیمی بر تغییرات بارش های کوتاه مدت بیشتر است، به طوری که شدت این بارش ها افزایش بیشتری نسبت به بارش های بلند مدت خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، ریزمقیاس‎نمایی ، روش قهرمان-آبخضر ، مناطق خشک ، مدل LARS WG