تدوین شاخص های ارزیابی تحقق شهر هوشمند و ارائه الگوی بومی در کلان شهر قم

شهرها در جهان امروز با چالش هایی مواجه اند که ناشی از دگرگونی های حاصل از پیشرفت علم و صنعت و طرح نیازهای جدید سازمانی و اجتماعی می باشد. در این ارتباط یکی از مفاهیم جدید جهت مقابله با چالش های کنونی شهرها در عرصه برنامه ریزی شهری، توسعه شهر هوشمند است. با وجود مزایای بسیار شهرهای هوشمند، تحقق آن امری دشوار است که با چالش های متعددی مواجه بوده است. به همین دلیل، بسیاری از شهرها در پیاده سازی راهبردهای شهر هوشمند ناموفق بوده اند. ارزیابی عمیق و موشکافانه عوامل تاثیرگذار بر تحقق شهر هوشمند گامی اساسی در روشن شدن چالش های پیشروی این شهرها است. این پژوهش باهدف بررسی عوامل موثر در تحقق شهر هوشمند و تدوین متغیرهای تاثیرگذار بر عوامل تحقق پذیری شهر هوشمند در کلان شهر قم و زمینه سازی بسترهای لازم برای شکل گیری این گونه جدید از شهرها می باشد. نوع پژوهش حاضر، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می باشد و با فرض معناداری مولفه های شش گانه شهر هوشمند (اقتصاد، محیط زیست، مردم، زندگی، حکمروایی، جابه جایی) بر تحقق پذیری شهر هوشمند در شهر قم از روش تحقیق آمیخته ضمن بهره گیری از شیوه های یافته اندوزی کتابخانه ای، مشاهده و تحلیل پرسشنامه بهره گرفته است. بدین منظور ابتدا مولفه ها و متغیرهای موثر بر تحقق پذیری شهر هوشمند را تبیین کرده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از متاسوات استفاده شده است. به علاوه جهت بررسی زمینه های تحقق پذیری شهر هوشمند قم از راهبرد پژوهش مورد کاوی بهره جسته است.نتایج نشان می دهد که تدوین برنامه ها بلندمدت برای جذب مشارکت های اقتصادی و نیروهای انسانی متخصص( استفاده از قابلیتهای انسانی) و اجرای برنامه های متنوع تکنولوژیکی از یک سو و سرمایه گذاری در زیرساخت های فناوری اطلاعات و ارتباطات با توجه به موقعیت جغرافیایی، پتانسیل های صنعتی و تجاری، ظرفیت های بازرگانی خارجی، جذابیت توریستی، دانشگاهی و پژوهشی و غیره از سوی دیگر، مهمترین راهبردها در هوشمندسازی شهر قم می باشند. همچنین نتایج پژوهش حاکی از آن است که با برنامه ریزی هدفمند حل چالش ها در زمینه محیط زیست هوشمند، اقتصاد هوشمند و حکمروایی هوشمند به عنوان مولفه های زیرساختی شهر هوشمند و برنامه ریزی در جهت استفاده از فرصت های پیش رو در بعد مردم هوشمند بتوان تحقق پذیری شهر هوشمند در کلانشهر قم را میسر کرد.

کلیدواژه ها:

شهر هوشمند ، شاخص ارزیابی ، تحقق پذیری ، مدیریت شهری ، هوشمندسازی ، کلانشهر قم.