تحلیل فرایند دستیابی به مکانیابی بهینه دفنگاه پسماند شهری مشهد با استفاده از مدل AHPو تکنیک GIS

مدیریت مواد زائد امروزه بهعنوان یکی از مهمترین دغدغه های جوامع بشری مطرح می باشد. افزایش حجم زباله ها از یک سو و تنوع و گوناگونی آنها از سوی دیگر بر پیچیدگی نحوه جمع آوری و دفع آنها میافزاید. از همین رو شهر مشهد که به عنوان دومین شهر پرجمعیت ایران بعد از تهران میباشد، با تولید تقریبی روزانه ۲۷۰۰ تن زباله، دارای مشکلاتی در زمینه ی مدیریت پسماند است. دفن بهداشتی پسماند شهری مانند هرپروژه مهندسی دیگر به اطلاعات پایه و برنامه ریزی دقیق نیازمند است. لذا، هدف پژوهش حاضر مکان-یابی محل مناسب دفن زباله در شهر مشهد از طریق مدل AHP و تکنیک GIS میباشد که در این پژوهش از روش تحلیل - توصیفی استفاده شده است. جامعه آماری، متشکل از تعدادی کارشناسان حوزه شهرسازی و پسماند شهری، و همچنین ساکنان و شاغلانی که در نزدیکی دفنگاه میامی مستقر هستند انتخاب شدهاند. با توجه به موضوع تحقیق و نیز اهداف پژوهش، گرد آوری اطلاعات به دو صورت اسنادی، کتابخانهای و میدانی صورت گرفته است. شیوه انجام تجزیه و تحلیل اصلاعات در این پژوهش استفاده از نرم افزارهای GIS EXCEL ,word, Photoshop google Earth,و روش سلسله مراتبی AHP در نرم افزار Expert Choice استفاده شده است. تجزیه و تحلیل نتایج پژوهش نشان میدهد که پهنه های قرمز رنگ مشخص شده، از لحاظ دوری از مراکز شهری، روستایی، صنعتی و تفریحی، همچنین فاصله از معبر اصلی و هزینه های حمل و نقل، فاصله از خطوط برق، گسل، آبهای سطحی و... بهترین موقعیت را دارا میباشد و از لحاظ کاربری بیشتر منطبق بر مراتع فقیر و شیب مناسب جهت دفن زباله پیشنهاد شده است. مکان فعلی دفنگاه میامی نیز موقعیت نسبتا مناسب باتوجه به معیارهای مکانی را دارا میباشد، اما از لحاظ اجتماعی شرایط نامطلوبی دارد که بیشتر مردم مجاور از وضعیت موجود ناراضی اند، که برای به حداقل رساندن ضعفهای موجود و تهدیدهای آینده آن راهکارهایی در این راستا داده شده است.

کلیدواژه ها:

پسماند شهری ، مکانیابی ، مدلAHP ، تکنیک GIS ، شهرمشهد