ارزیابی و اولویت بندی خطر فرسایش آبی در زیرحوضه چهل گزی استان کردستان

شناسایی مناطق مستعد خطر فرسایش و تولید رسوب در زیرحوضه های داخلی ایران که به از بین رفتن هزاران تن خاک حاصلخیز در هر سال منجر می شود امری ضروری است. مطالعه حاضر به پیش بینی، ارزیابی، اولویت بندی و تعیین وضعیت خطر فرسایش آبی زیرحوضه چهل گزی سد قشلاق (وحدت) سنندج در استان کردستان با بهره گیری از مدل کیفی ICONA و سیستم اطلاعات جغرافیایی به جهت ارائه الگو های برنامه ریزی و اتخاذ تصمیات مدیریتی در راستای کاهش نرخ فرسایش و  هدررفت خاک پرداخته است. طی این مطالعه باتوجه به ساختار اجرایی مدل ICONA در تعیین خطر فرسایش آبی، که شامل سه مرحله اصلی و هفت گام است؛ با چهار ورودی اصلی مدل (نقشه شیب، واحدهای سنگی، کاربری زمین و پوشش گیاهی) و دستورالعمل های ارزش گذاری آنان، نقشه فرسایش پذیری و نقشه حفاظت خاک زیرحوضه تهیه و در نهایت نقشه خطر فرسایش آبی زیرحوضه چهل گزی با همپوشانی دو نقشه مذکور به دست آمد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ۷۶/۰، ۴۵/۵، ۹۴/۲۷، ۵۲/۴ و ۵۱/۶۰ درصد از منطقه مورد مطالعه به ترتیب دارای سطوح خطر فرسایش خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد هستند به عبارت دیگر ۰۴/۶۵ درصد از زیرحوضه در وضعیت خطر فرسایش زیاد و بسیار زیاد می باشد که با توجه به تعداد محدود مطالعات در منطقه، بایستی به­جهت حصول اطمینان بیشتر، مطالعات دیگری نیز در منطقه انجام گیرد و براساس نتایج آنان به اتخاذ تصمیمات مدیریتی در راستای کاهش نرخ فرسایش و هدر فت خاک پرادخت.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی فرسایش ، سد وحدت (قشلاق) ، مدل کیفی ICONA هدررفت خاک