مدلسازی اثرات تغییر اقلیم بر پراکنش ماهی سونگ Luciobarbus esocinus در سناریوهای مختلف اقلیمی

سابقه و هدف: ایران یکی از نقاط داغ تنوع زیستی در جهان است، در عین حال، گونه های ماهیان رودخانه ای در این کشور در حال حاضر در معرض تهدید انواع فشارهای انسانی و طبیعی قرار دارند. تغییر اقلیم به عنوان یک تهدید بزرگ در کنار سایر تهدیدها می تواند تاثیر قابل توجهی بر تنوع زیستی ماهیان آب شیرین داشته باشد. در این راستا، پیش بینی تغییرات بالقوه زیستگاه در پاسخ به تغییرات اقلیمی برای گونه های ماهیان آب شیرین در ایران بسیار ضروری است. ماهی سونگ به عنوان یکی از ماهیان اقتصادی و گرانبهاء و نیز گونه حفاظتی در طبقه آسیب پذیر اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) قرار دارد. بنابراین، مطالعه اثر تغییر اقلیم بر زیستگاه-های در سرنوشت جمعیت این گونه در آینده اهمیت بسزایی می تواند داشته باشد. هدف کلی از این مطالعه، مدل سازی پراکنش مکانی ماهی سونگ با استفاده از مدل مکسنت (MaxEnt) در دو مقیاس زمانی (۲۰۵۰ و ۲۰۸۰ میلادی) تحت سناریوهای اقلیمی خوش بینانه(RCP۲.۶) و بدبینانه(RCP۸.۵) در محیط نرم افزاری R می باشد.مواد و روش ها: متغیرهای محیطی استفاده شده شامل شیب ، محدوده ی سالانه دما ، جریان تجمعی ، بارش سالانه ، دمای متوسط سالانه و مساحت حوضه ی بالادست است. نتایج و بحث: با توجه به نتایج بدست آمده، عملکرد مدل در پیش بینی گونه بر اساس معیار AUC (area under the curve) عالی (۹۸۹/۰) بود. همچنین دمای متوسط سالانه و شیب به ترتیب مهم ترین متغیرهای محیطی موثر در تعیین پراکنش این گونه می باشد. بعلاوه، دامنه پراکنش این گونه در هر دو سناریو خوش بینانه و بدبینانه ۲۰۵۰ و ۲۰۸۰ میلادی با کاهش مواجه خواهد شد. نتیجه گیری: به منظور حفاظت از این گونه، لازم است مدیران اقدامات مناسب در راستای تعدیل اثرات تغییرات اقلیمی و کاهش تهدیدات مرتبط با این اثرات را شناسایی و به انجام برسانند.

کلیدواژه ها:

تنوع زیستی ، حفاظت ، تغییر اقلیم ، مدلسازی توزیع گونه ، ایران