پیش بینی و مدلسازی زمانی تراز آب زیرزمینی ماهانه در قسمت میانی دشت گرگان

از آنجا که آبهای زیرزمینی یکی از ارزشمندترین منابع آب در کشور ایران به شمار می روند، پیش بینی تغییرات آن به منظور بهرهبرداری بهینه با هدف توسعه پایدار بسیار ضرورت است. در این پژوهش آمار ماهانه تراز آب زیرزمینی در چاه های مشاهده ای نظام آباد و سه راه آق قایه واقع در قسمت های میانی دشت گرگان برای دوره آماری ۱۶ ساله ۱۴۰۰-۱۳۸۵ انتخاب شد. از آنجا که مقادیر تراز آب زیرزمینی ماهانه وابسته به زمان هستند، در ابتدا این داده ها به صورت سری زمانی مرتب شد. سپس با ترسیم توابع خودهمبستگی و خودهمبستگی جزئی علاوه بر تشخیص درجه مدل ،معنی داری ضریب خودهمبستگی مدل و قابلیت مدلSARIMA بررسی شد. در مدل برازش شدهSARIMA مقدارp-value محاسباتی بزرگ تر از ۰/۰۵ بدست آمده است p-value =۰.۶۲۱, (، لذا فرض مناسب بودن مدل پذیرفته می شود. سپس مقادیر سطح آب زیرزمی ن یبرای ۱۲ ماه آینده توسط مدلSARIMA پیش بینی و با مقادیر واقع ی اندازهگیری شده در چاهها مقای سه شد. نتایج نشان داد که مدلSARIMA در تشخیص روندها و تغییرات دادهها برای هر دو چاه خوب عملکرد مناسبی داشته است. براساس شاخص استانداردRMSE مشخص شد مدلSARIMA در پی ش بینی تراز آب زیرزمینی ماهانه برای چاه نظام آباد RMSE=۰.۱۴۶۱m دقت بالاتر ی نسبت به چاه سه راه آق قایه RMSE=۰.۳۷۲۱m داشته است. با این وجود، مدلSARIMA در پیش بینی تراز آب زیرزمینی برای اکثر ماهها بیش برآوردی داشته است.

کلیدواژه ها:

تراز آب زیرزمینی ، مدل ساریما ، سری های زمانی ، پیش بینی ، دشت گرگان