تاملی در بازخوانی نزاع اشکانی- ساسانی در کتاب های درسی ابتدایی دوره پهلوی اول (۱۳۰۴-۱۳۲۰ش)
محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، دوره: 15، شماره: 59
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 102
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PTE-15-59_002
تاریخ نمایه سازی: 17 اردیبهشت 1403
چکیده مقاله:
در کتاب های درسی مقطع ابتدایی طی سال های ۱۳۰۴ تا ۱۳۲۰ش. روایتی از تاریخ اشکانیان در ایران صورتبندی شده که دارای ابعاد گفتمانی و ایدئولوژیکی معناداری است. در این روایت، دانشآموزان در معرض آفرینش روایتی از تاریخ باستانی ایران قرار میگرفتند که در آن، برآمدن ساسانیان به مثابه غلبه نور بر تاریکی و ملیگرایی بر بیگانهپرستی بود. اشکانیان در این روایت، نه تنها ایرانی قلمداد نمیشدند، بلکه نوعی غلبه روح غیرایرانی بر هویت ایرانی رخ داده بود که اینک به واسطه ظهور ساسانیان، خاتمه یافته و دورهای از رستگاری ملی آغاز شده بود.
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که روایت غالب در متون مذکور، تحت تاثیر کدام زمینههای گفتمانی و ایدئولوژیکی، تبدیل به روایتی ضد اشکانی شد و در نقطه مقابل آن، ساسانیان به ناجیان ایران از تاریکی و تباهی مشهور شدند؟ فرضیه این است که اقتضائات ایدئولوژیکی، الزامات مشروعیتبخش و همچنین تقویت نوعی حس ملیگرایی در میان کودکان مقاطع پایه، سبب برآمدن روایتی شد که در آن انکار، تحقیر و تلاش برای فراموشی میراث اشکانیان، هسته کانونی آن شد
کلیدواژه ها:
Textbooks ، historiography ، Parthians ، Sasanians ، Pahlavi I era. ، کتاب های درسی ، تاریخ نگاری ، اشکانیان ، ساسانیان ، پهلوی اول
نویسندگان
شهناز حجتی نجف ابادی
Meibod University, Faculty of Humanities, Department of Iranian Studies
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :