شکل گیری آموزش آکادمیک معماری در ایران به سبک بوزار و تحولات آن

در دورانی که آموزش معماری در ایران صرفا از طریق آموزش سنتی استاد - شاگردی و در عمل تحقق می یافت (آموزشی که استاد گنجینه ای از تجربیات خود را به صورت عملی و سینه به سینه به شاگردش منتقل می کرد)، تنها برخی از معماران مقدمات و کلیات علومی چون هندسه و حساب و نجوم را در مجالس درس می آموختند. نخستین معماران جدید در ایران محصلانی بودند که از روزگار عباس میرزا تا روزگار ناصری برای تحصیل مهندسی استحکامات به اروپا اعزام شدند. لذا اولین اقدامات برای آموزش معماری به صورت آکادمیک به جهت شکل دهنده سیستم آموزشی کنونی ، از اهمیت بسیاری برخوردار است . اتفاقاتی که منجر به شکل گیری آموزش دانشگاهی گردیده و با تاسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۹ و دانشگاه ملی ۱۳۳۹ (اقتباس از الگوی آموزشی بوزار فرانسه ، ایتالیا و مبتنی بر طراحی معماری و سیستم کار آتلیه ای که در ادامه انسجام بین دروس محتوایی و طراحی مد نظر قرار گرفت ) همچنان در حال تحول می باشد. هدف از از ارائه این مقاله بررسی تحولات آموزشی در حوزه ی معماری از شکل گیری آموزش آکادمیک تا دوره ی معاصر در دو دانشگاه مادر (دانشگاه تهران و شهید بهشتی )، عوامل تاثیرگذار و تاثیر آن بر روند فعلی آموزش می باشد. لذا پژوهش حاضر با رویکرد کاربردی با روش گردآوری تاریخی و پیمایشی و استفاده از ابزار کتابخانه ای و مطالعه میدانی و همچنین مصاحبه با دکتر ایرج اعتصام و ساعد سمیعی به عنوان اساتید هر دو دانشگاه در بدو تاسیس تا کنون، به بررسی عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری آموزش معماری می پردازد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که پس از پردیس هنرهای زیبا با تاسیس دانشگاه ملی (شهید بهشتی ) و سایر دانشگاههای کشور آموزش معماری به صورت آکادمیک رواج پیدا کرد و دانشگاه تهران به عنوان دانشگاه مادر، الگوی بسیاری از دانشکده های معماری قرار گرفت و در ادامه تغییراتی در روند آموزشی بوجود آمد که موجب تعدد شیوههای آموزشی گردید که به آن پرداخته خواهد شد.

کلیدواژه ها:

آموزش معماری ، آموزش سنتی معماری ، آموزش آکادمیک معماری ، سیستم آموزشی بوزار