مطالعه ی تطبیقی نقش مذهب بر شکل گیری کالبد مدارس شیعه و ارامنه در اصفهان

نوع و میزان عقاید و مضامین دینی ، می تواند در فرهنگ به طور اعم و در معماری بطور اخص ، بازنمودی ویژه یابد که در این میان، در ادیان الهی که مبتنی بر جهان بینی خاص هستند، این بازنمودها روایتگر احساس و اندیشه معمارن وابسته به دین و جهان بینی خاص است که در تصویر کالبدی اثر خود را به نمایش می گذارد. در دوره ای که مکتب اصفهان به مدد اندیشه بزرگان به بالندگی رسید، نفوذ بی سابقه تفکر شیعه را در آن نمی توان نادیده گرفت . این اتفاق سبب گشت تا معماری و هنر با اعتقادات شیعی همپوشانی پیدا کنند. در زمان شاه عباس اول شهر اصفهان با ورود اقوام ارامنه با دین مسیحیت روبرو شد. این افراد مطابق با معماری زمینه و همچنین مذهب خود شروع به ساخت بناهایی همچون خانه ، کلیسا و مدارس نمودند. این پژوهش بر آن است تا با روش تحقیق تحلیلی -قیاسی ، به بازشناسی نمود مذهب و تاثیر آن بر کالبد مدارس اهل شیعه و ارامنه اصفهان بپردازد. اهمیت این پژوهش در این است که با تحلیل تفاوتها و شباهت ها در مدارس می توان بسیاری از ویژگی های خاص و عام آنها را در حوزه کالبد مشخص نمود. حوزه کالبد شناسی مدارس شیعه و ارامنه اصفهان تا کنون برای یک مطالعه ی تطبیقی به کار بسته نشده است . این پژوهش برای نخستین بار با مقایسه ۴نمونه از مدارس - که دارای وجوه مشترکی برای مقایسه بوده اند- به نتایج معناداری رسید که نشان میدهد تبلور مذهب با رمزگذاری در نمادهای بصری و شکلی ، نوعی فهم و ادراک و زیباشناخت محتوایی را رمز گشایی می کند که در قالب سیرکولاسیون ورودی ، فرم کلی بنا(درون گرایی -برون گرایی )، تزیینات و ریز فضاهای کاربری مدارس تاثیر مستقیم داشته است .

کلیدواژه ها:

کالبد مدارس ، مذهب شیعه ، مدارس ارامنه ، معماری ارامنه