ادراک جوامع محلی از تغییر اقلیم و عوامل تعیین کننده آن: مطالعه موردی حوضه آبخیز اوغان در استان گلستان

ادراک جوامع محلی از تغییرات اقلیم و مخاطرات طبیعی حاصل از آن، زمینه را برای کاهش میزان آسیب پذیری حاصل از نوسانات اقلیمی و سازگاری بهتر فراهم می نماید. در همین راستا تحقیق حاضر به بررسی ادراک جوامع محلی از تغییرات اقلیم و عوامل موثر بر آن در حوزه آبخیز اوغان استان گلستان پرداخته است . اطلاعات لازم از طریق یک مطالعه پیمایشی بود از ۲۹۷ سرپرست خانوار از ۱۰ روستا گردآوری شد. ابزار اصلی سنجش پرسشنامه محقق ساخت بود که روایی محتوایی آن با استفاده از نظرات کارشناسان منابع طبیعی و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت . نتایج نشان داد، ۵/۵۵ درصد پاسخگویان ادراک متوسطی از تغییر اقلیم دارند. بر اساس نتایج به دست آمده، درک جوامع محلی از تغییرات بارندگی بیشتر از دو بخش دما و باد بود . نتایج نشان داد، بین متغیرهای سن ، تعداد دام، سابقه دامداری ، میزان درآمد ماهانه با میزان درک جوامع محلی از تغییر اقلیم رابطه مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین ادراک از تغییر اقلیم بین دو گروه عضو و غیرعضو تعاونی ها و تشکل ها تفاوت معنی داری داشت . یافته ها نشان داد، افرادی که از دانش بومی و مهارتهای فنی شان برای مقابله با تغییر اقلیم استفاده می کنند، درک بیشتری از تغییر اقلیم داشته اند. از طرفی ، افرادی که سطح تحصیلی کمتر، درآمد بیشتر، دانش و آگاهی بیشتری در زمینه تغییر اقلیم و استراتژی های مقابله با آن دارند، درک بهتری از بروز نشانه های تغییر اقلیم داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق می توان از طریق برگزاری دورهها و کارگاههای تخصصی اثرگذار به تفکیک جوامع محلی آسیب پذیر از تغییر اقلیم در افزایش دانش و درک سازگاری آنها در مواجه با نوسانات اقلیمی اثرگذاری مثبتی داشت .

کلیدواژه ها:

جوامع روستایی ، تغییر اقلیم ، آگاهی ، اوغان.