اثر فعالیت ورزشی بر عوامل انعقادی خون

مقدمه : عدم تعادل سیستم هموستازی بدن می تواند منجربه شکل گیری لخته خون گردد. انعقاد خون به معنای ژله ایشدن خون برای ممانعت از هدر رفتن خون است، که یکی از مکانیسم های هموستاز محسوب میشود. این فرایند از دو مسیر داخلی و خارجی موجب تبدیل فیبرینوژن به فیبرین، فعال شدن فاکتور های انعقادی و تجمع پلاکت ها می شود. با توجه به مطالعات بسیاری که تاثیر ورزش را بر هموستاز خون را بررسی کرده اند، نقش آمادگی جسمانی افراد در تغییرات ایجاد شده در سیستم انعقادی خون هنوز مورد بحث است (رضاییان و همکاران.(۱۳۸۵گفته شده بخش مهمی از موارد مربوط به مرگ ناگهانی و سکته قلبی در سالمندان را می توان به انسداد عروق مغزی در اثر ترومبوز ناشی از افزایش تعداد و فعالیت پلاکت ها نسبت داد (رحیمی،تیموری خروی.(۱۴۰۲همچنین چاقی نیز سبب به هم خوردن تعادل بین عوامل انعقادی و فیبرینولیزی میشود و در القای ترومبوز موثر است که مطالعات قبلی به آن پرداخته اند(خادمی و همکارن.(۱۴۰۰فعالیت ورزشی به خصوص ورزش های هوازی نقش مثبتی در بهبود عملکرد عوامل انعقادی خون دارد. لذا ارتباط این عوامل با فعالیت ورزشی از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و بسیاری از محققین در صدد یافتن این ارتباط می باشند. پس هدف از مطالعه حاضر مرور و خلاصه سازی مطلوب از اثر فعالیت ورزشی بر فاکتور های انعقادی خون است.روش ها : در این تحقیق تعدادی مقاله پژوهشی فارسی ولاتین از سایت های معتبر جستجو و مورد مطالعه قرار گرفت و از بین آنها ۱۶ مقاله انتخاب شد و پس از انجام بررسی ها خلاصه و نتیجه ای از آنها در مقاله حاضر گنجانده شد.یافته ها : براساس نتیجه ی برخی مقالات، پس از انجام تمرینات هوازی فاکتورهای ۸، ۹، فیبرینوژن، وان ویلبراند aptt، فاکتور Viii و MPV در هر دو آزمودنی های فعال و غیرفعال افزایش می یابد و تفاوتی باهم ندارند ولی PT افراد فعال بیشتر است. همچنین در اثر فعالیت هوازی کوتاه مدت و بلند مدت فاکتور ۷ آنتی ژن ویل براند کاهش نشان می دهد. همچنین در طی جلسات مقاومتی کاهش عوامل انعقادی گزارش شده است. با توجه به تحقیقات صورت گرفته بر نمونه های حیوانی تفاوت هایی در فاکتور های انعقادی پس از تمرینات هوازی و مقاومتی با شدت بالا دیده نشده است. در پژوهشی که بر عوامل انعقادی وفیبرینولیز خون در کودکان چاق در طی یک جلسه ورزش مقاومتی با شدت بالا صورت گرفته نتایج نشان داده بود که پس از سازگاری با تمرینات مقاومتی در گروه تمرین مقاومتی افزایش عوامل فیبرینولیز و کاهش عوامل انعقادی مشاهده شده بود(توفیقی،کریم نیا .(۱۳۹۶تمرین هوازی تاثیر بهتری بر عوامل فیبرینولیزی مهم از جمله t-PA داشته درحالی که تمرین مقاومتی کنترل بهتری بر برخی متغیرهای مهم انعقادی از جمله فیبرینوژن دارد(خادمی و همکاران.(۱۴۰۰ بر اساس پژوهشی که بر روی زنان یائسه صورت گرفته بود تمرین های منظم و مستمر هوازی با شدت بالا به دلیل کاهش.). ماندگار فعالیت های انعقادی اثر مناسبی در پیشگیری از بروز بیماری های قلبی عروقی دارد) جهانگرد و همکاران ۰۲۲بحث و نتیجه گیری : بنابر یافته های متفاوتی که به دست آمد سطح آمادگی افراد، شدت و میزان فعالیت بدنی بر پاسخهای عوامل انعقادی خون اثرگذار است و هیچ نتیجه معتبری در مورد تاثیرات واقعی فعالیت بدنی بر انعقاد خون به دستنیامد. این بدون شک به دلیل تنوع در برنامه های آموزشی به کار گرفته شده، جمعیت های مورد مطالعه وروش های تحلیلیمورد استفاده است. به نظر می رسد فعالیت بدنی منظم و مداوم تاثیر طولانی مدت و بهتری بر روی عوامل انعقادی خونداشته باشد و همچنین با تداوم فعالیت ورزشی میتوان هم از تاثیرات گذرا و هم بلند مدت آن بهره مند شد )فتحی و میر۰۹۲ .(. پیشنهاد می شود قبل از انجام فعالیت بدنی به دقت از نظر تاثیری که روی فاکتور های انعقادی دارد بررسی شود.

کلیدواژه ها:

خون ، پلاکت ، انعقاد ، فیبرینوژن