کانه زایی آهن اسکارنی باشکند در جنوب غرب سلطانیه؛ با تکیه بر ساخت و بافت و مطالعات ژئوشیمی

کانسار آهن باشکند در 16 کیلومتری جنوب غرب سلطانیه، در زون ساختاری ایران مرکزی قرار دارد. کانه زایی در سطوح ضعف واحدهای متادولوستونی و تخریبی دگرگو نشده سازند کهر رخ داده است. کانه های اصلی، مگنتیت و هماتیت با بافت های نواری (مربوط به متاسوماتیسم پیشرونده)، جانشینی، تود های و دندریتی (مربوط به متاسوماتیسم پسرونده) هستند. براساس مطالعات میکروسکپی، سنگ های میزبان توده نفوذی، فاقد کانه زایی سین ژنتیک و یا کانی های آهن دار هستند؛ اما میزان مگنتیت توده نفوذی ب هنسبت بالا است. مگنتیت سه نسل دارد: 1) درون توده نفوذی. 2) به صورت نواری، همراه کالک سیلیکات های ب یآب متاسوماتیسم پیشرونده و 3) همراه کالک سیلیکات های آبدار متاسوماتیسم پسرونده. ترکیب شیمیایی گارنت و پیروکسن تشکی لشده در باشکند، با ترکیب شیمیایی گارنت و پیروکسن سایر اسکارن های آهن تطابق دارد. بررسی عناصر نادر خاکی از نمونه های متادولوستون اسکارنی شده و نشده، فیلیت اسکارنی شده و نشده، توده نفوذی و ماده معدنی، نشا ندهنده تشابه الگوی ماده معدنی با توده نفوذی و اسکارن و عدم تشابه آن با متادولوستون تازه و فیلیت غیراسکارنی است. بنابراین، کانه زایی آهن در کانسار باشکند به عنوان بخشی از مناطق آهن دار محور سلطانیه- مهاباد، از نوع اسکارنی است نه از نوع آتشفشانی- رسوبی.