کارکرد امنیتی دیواناشرافدرایران در سده های میانه

یکی از دیوانهای مهم در تشکیلات اداری حکومتهای تاریخ میانه ایران که کارکردی مهم در عرصه بازرسی و نظارت بر امور مالی و دخل وخرج سلطنتی، نحوه رفتار و عملکرد کارگزاران حکومت، خبریابی و خبررسانی (اقدامات جاسوسی) و امنیت کشور داشت، دیوان اشراف بود. کارکرد چندگانه بازرسی، نظارتی و امنیتی منصب اشراف به ریاست مشرفالممالکموجبشدکهاین دیوان از اهمیت و جایگاه مهمی در نظام دیوانی برخوردار شود و به منزله دیدبان حاکمیت در سراسر قلمرو حکومتی درآید. در این پژوهش که از نوع تاریخی است، به شیوه توصیفی- تحلیلی ضمن تبیین کارکردهای مختلف دیوان اشراف و دیدگاه هایاندیشوران سیاسی دراهمیت وضرورت آن،کارکردامنیتی این نهاد در پایداری حکومتهای مرکزی و تامین امنیت اجتماعی بررسی شده است. یافته پژوهش نشان داده است که کارکرد تامینی و مراقبتی دیوان اشراف، جایگاه و اهمیت آن را در نظاماداری به گونه ای برجسته ساخت که شیوه عملکرد آن در تداوم یا تزلزل حکومتهاتاثیرمهمی داشت.

کلیدواژه ها:

دیوان اشراف ، مشرف ، بازرسی ، جاسوسی ، نیابت مشرف