ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی تولید خالص اولیه در اکوسیستم های مرتعی ایران و ارتباط آن با خشکسالی

تغییرات مکانی و زمانی تولید خالص اولیه (Net Primary Production, NPP) نسبت به خشکسالی از معیارهای اساسی تعیین کننده وضعیت اکوسیستم های مرتعی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات NPP  و ارتباط آن با خشکسالی انجام گرفت. سری زمانی ماهانه داده های NPP برای کاربری های مرتع کشور از حاصل جمع تولیدات فتوسنتز خالص (PSN) هشت روزه سنجنده مودیس (MOD۱۷A۲H) با مقیاس مکانی ۵۰۰ متر طی دوره ی زمانی ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۲ تهیه شد. همچنین داده های بارش ماهانه ۱۶۵ ایستگاه سینوپتیک برای محاسبه شاخص بارش استاندارد و پایش خشکسالی ها طی این دوره  از سازمان هواشناسی  کشور اخذ گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقادیر تولید خالص اولیه با متوسط بیش از gC.m-۲.month-۱ ۵۰، طی فصل بهار و اوایل تابستان در مناطق مرطوب اتفاق می افتد. یافته های این پژوهش نشان داد که NPP در اکوسیستم های مرتعی ایران رو به افزایش است و بطور متوسط تولید خالص اولیه کل اکوسیستم های مرتعی کشور حدود gC.m-۲.yr-۱ ۱۳± ۱۱۲/۶ است. به عبارتی حدود ۷۶ میلیون تن کربن در سال توسط گیاهان موجود در اکوسیستم های مرتعی کشور ترسیب می شود. روند تغییرات سری ماهانه NPP به دلیل تاثیرپذیری ازخاصیت فصلی معنادار نشد ولی تغییرات سالانه NPP در تمام مناطق روند افزایشی معناداری را نشان داد.

کلیدواژه ها:

NPP ، SPI ، trend analysis test ، monthly precipitation ، MODIS sensor ، تولید خالص اولیه ، شاخص بارش استاندارد ، آزمون تحلیل روند ، بارش ماهانه ، سنجنده مودیس