کاربرد روش تاپسیس در بررسی کیفیت آب رودخانه ها (مطالعه موردی: رودخانه آجی چای)

مطالعه کیفیت آب های سطحی در برنامه های مدیریت منابع آب و محیط زیست از اهمیت بسزائی برخوردار است. در این تحقیق کیفیت آب حوضه آبریز آجی چای در مقیاس سالانه ارزیابی شد، برای این منظور، ۳ ایستگاه شامل ارزنق، آخولا و مرکید، انتخاب و داده های کیفیت آب طی سال های ۱۴۰۰-۱۳۸۲ جهت طبقه بندی کیفیت آب برای مصارف شرب و کشاورزی مورد استفاده واقع شد. جهت بررسی شاخص کیفیت آب سطحی حوضه آجی چای از نظر شرب کیفیت آب با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی مقایسه شد. به منظور جلوگیری از قضاوت­های کارشناسی در تعیین وزن هر یک از پارامترها، از تئوری آنتروپی شانون استفاده شد. از روش تاپسیس به منظور طبقه بندی یازده پارامتر کیفی استفاده شد. این روش ساده و پرکاربرد بوده و در اولویت بندی آب رودخانه ها و ارزیابی کیفی آن­ها استفاده می شود. نتایج شاخص کیفیت آب شانون نشان داد که در بین ایستگاه ها، بیشترین مقدار شاخص مربوط به ایستگاه مرکید با مقدار ۹۲/۹۴۵ و کمترین آن مربوط به ایستگاه ارزنق با مقدار ۳۶/۱۲۷ می باشد. بر­اساس دیاگرام شولر معلوم شد که آب ایستگاه ارزنق از نظر کیفیت آب در حد متوسط بوده که در مقایسه با دو ایستگاه دیگر از نظر کیفی در جایگاه مناسب و آب ایستگاه آخولا در محدوده کیفیت نامناسب قرار دارد. کیفیت آب مرکید غیر­قابل شرب تشخیص داده شد که در بین سه ایستگاه بدترین جایگاه را به خود اختصاص داد. دامنه مقادیر تاپسیس در ایستگاه های مختلف بین ۰۵۴/۰ و ۸۹۴/۰ بوده که به­ترتیب متعلق به ایستگاه های ارزنق و مرکید می باشد. براساس نتایج ایستگاه ارزنق بهترین وضعیت کیفی آب و ایستگاه مرکید نامناسب ترین وضعیت کیفی آب را در بین سه ایستگاه به خود، اختصاص دادند.

کلیدواژه ها:

آنتروپی ، پایپر ، شاخص کیفیت آب ، رتبه بندی کیفیت آب ، ویلکاکس