نقش محیط در رفتار سازمانی از منظر قرآن

رفتار سازمانی مطالعه نظام مندی در راستای درک علل رفتارها، بهبود پیش بینی ها، هدایت و کنترل با هدف پرده برداری از واقعیت های مهم موجود در روابط ها و ایجاد تغییر در رفتارهای نامطلوب است. ضرورت درک تاثیر محیط پرتلاطم و پویا در رفتار سازمانی در این عصر ارتباطات و اطلاعات و پیشرفت های چشم گیر فناوری، پدیدآمدن سازمان های فرامرزی و سازمان های پیچیده و نیز لزوم توجه به سرعت به عنوان یک مزیت رقابتی و بهبود انعطاف پذیری، بیش ازپیش روشن شده است. پژوهش با اهداف بنیادی و کاربردی، مسئله را از منظر قرآن با استفاده از روش توصیفی تحلیلی استنطاقی و نیز تحلیل محتوا برای روشن سازی دیدگاه سپهر وحیانی به بررسی گرفته است. یافته ها نشان می دهد که در قرآن نه تنها بر تاثیر محیط در رفتار سازمانی توجه شده است که با نگاه جامع تر نسبت به دانش مدیریت معاصر هم رهاوردهای آن را در حوزه های نگرش به انسان، سازمان و محیط به چالش کشیده و ضمن گسترش دادن دامنه این دانش اهتمام خاص بر تعامل فعالانه ، پویا و پیشگیرانه انسان و سازمان با محیط دارد. کلام وحی به نقش محیط در ادراکات، تصمیم گیری ها، تربیت و یادگیری، هویت بخشی و فرهنگ سازمانی تاکید دارد؛ لکن برخلاف مدیریت سیستمی و اقتضایی اسارت انسان در چنگال محیط را نمی پذیرد و افزون بر آن اینکه عوامل محیطی را منحصر به عواملی نظیر: عوامل اقتصادی، فناوری، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نمی داند؛ بلکه عوامل غیبی و ماورائی را نیز مطرح و مطمح نظر دارد.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، سازمان ، نقش ، محیط ، رفتار سازمانی