جایگاه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در مدیریت و توسعه پایدار روستایی

تکنولوژی اطلاعات جغرافیایی با گام های سریع و چشمگیری در طول دو دهه رشد یافته است و مطمئنا در قرن حاضر نقشی کلیدی در ابعاد مختلف توسعه ایفا خواهد نمود. روستاها و مناطق کشاورزی کشور به عنوان کانون تولید غذای کافی و سالم ، نقش به سزایی در تامین مواد غذایی جمعیت کشور و تحقق اهداف خودکفایی در تولیدات کشاورزی به عهده دارند. تلاش در جهت توسعه پایدار و عمران روستایی علاوه بر تحقق موارد فوق، فواید قابل توجهی از قبیل افزایش تولید، اشتغالزایی ، مدیریت و کنترل مهاجرت به شهرها و پیامدهای نامطلوب آن، کم کردن اثرات منفی روش های تولید بر محیط زیست و تامین سلامت مناطق روستایی و شهری و ارتقای شاخصهای اقتصادی و زیست محیطی در سطح محلی ، منطقه ای ، ملی و بین المللی را به دنبال دارد. برنامه ریزی های مبتنی بر ابزارهای بسیار قدرتمند IT (فناوری اطلاعات) و جنبه هایی از آن مثل سیستم های اطلاعات جغرافیایی علاوه بر برنامه ریزی هدفمند و موثر در استفاده و حفاظت از منابع کشاورزی و طبیعی در مناطق روستایی ، ضمن فراهم کردن موجبات رویکردهای نوین در برنامه ریزی ها و نزدیک کردن فضای اطلاعاتی و تصمیم گیری سیاست گذاران و درگیر کردن بخش های خصوصی و دولتی در این زمینه ، بهینه سازی و صرفه جویی های اقتصادی و اکولوژیک بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت . این گونه برنامه ریزیها، دولتمردان را در ارائه خدمات اثر بخش تر و کاراتر به روستاییان یاری می رساند وطبعا منجر به افزایش بهره وری در حوزه های متعدد می گردد. این طرز تفکر به نوبه خود ابعاد نوینی در رابطه با نیاز به تغییر ابزارهای برنامه ریزی و نیز حمایتهای مالی دولت برای سرمایه گذاری در جهت کاربرد هرچه بیشتر این تکنولوژی و تجاری شدن آن از طریق نمود گسترده در فعالیتهای اقتصادی ، اجتماعی و زیست محیطی ایجاد می کند. این مقاله با مروری بر منابع کتابخانه ای و اینترنتی سعی دارد ضمن پرداختن به مفاهیم مدیریت و توسعه پایدار روستایی و سیستم اطلاعات جغرافیایی ، نقش و جایگاه این سیستم اطلاعاتی را در امور مختلف مدیریت و توسعه نواحی روستایی بررسی نماید.

کلیدواژه ها:

مدیریت روستایی ، توسعه پایدار ، توسعه پایدار روستایی ، سیستمهای اطلاعاتی ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (.(GIS