تحلیل هیدرومورفولوژیک رودخانه کرج در بازه شهری از بیلقان تا پل راه آهن
محل انتشار: مجله جغرافیا و پایداری محیط، دوره: 13، شماره: 1
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 185
فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_GERAZ-13-1_002
تاریخ نمایه سازی: 5 اسفند 1402
چکیده مقاله:
توسعه شهری و تغییر کاربری اراضی، آسیب های جدی بر کیفیت و شرایط تعادل ژئومورفولوژیک، ظرفیت آبگذری و خدمات زیست بوم رودخانه وارد کرده است. از طرفی این تغییرات و دخالت های انسانی، پایداری محیطی محدوده را تحت تاثیر قرار داده است. برای مدیریت و جلوگیری ازدست رفتن عملکردهای طبیعی و ژئومورفولوژیک رودخانه ها ضرورت ارزیابی کیفیت مورفولوژیک رودخانه وجود دارد. در رودخانه کرج به دلیل گسترش شهرنشینی، تجاوز به بستر و حریم رودخانه، آبراهه سازی، برداشت شن و ماسه و غیره، آسیبهای جدی بر اکوسیستم رودخانه تحمیل شده است. در پژوهش حاضر، کیفیت هیدروژئومورفولوژی رودخانه کرج در بازه شهری کرج (از پل بیلقان تا پل راه آهن) مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از شاخص هیدروژئومورفولوژیکی IHG در طول مسیر اصلی رودخانه، حوضه به هفت بخش (بازه) تقسیم شد و مقدار این شاخص برای هر بازه تعیین گردید. شاخص IHG تعداد ۹ پارامتر را در سه گروه (کیفیت عملکرد رودخانه ، مورفولوژی آبراهه، پوشش گیاهی کنار رود) ارزیابی می کند. مقدار هر پارامتر بین ۱ تا ۱۰، متناسب با وضعیت طبیعی و عملکرد حوضه رودخانه قرار دارد. بر اساس نتایج این تحقیق، بازه های ۱، ۲، ۳، ۴، ۶ و ۷ از کیفیت هیدرومورفولوژی ضعیف؛ و بازه ۵ به دلیل دخالت های انسانی (از جمله تغییر در الگوی مورفولوژی، ایجاد سازه های مهندسی، قطع پیوستگی آبراهه اصلی و سیلاب دشت)، از کیفیت خیلی ضعیف برخوردار هستند. همچنین، کیفیت هیدروژئومورفولوژی بازه شهری رودخانه کرج به دلیل گسترش فضای شهری و سکونتگاهی، تاسیسات شهری و استخراج بی رویه شن و ماسه، بیشترین اثرات منفی را دارد. نتایج نشان می دهد که شاخص IHG نشانگر و حسگر مناسبی برای ارزیابی کیفیت هیدروژئومورفولوژیکی رودخانهها است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
پرستو غفورپور عنبران
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
علی احمدآبادی
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
عزت اله قنواتی
گروه ژئومورفولوژی، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
مهدی یاسی
گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :