سرایت کژ رفتاری هدایت شده سازمانی به کژ رفتاری هدایت شده فردی:آزمون یک الگو با نقش تعدیلگر انسجام گروهی، ادراک بی عدالتی و قوانین تنبیهی غیررسمی در مدارس دولتی

تبیین تاثیر کژ رفتار گروهی در شکل­دهی کژ رفتار فردی معلمان هدف اصلی مقاله حاضر است. همچنین نقش تعدیلگر انسجام گروهی، ادراک بی­عدالتی و قوانین تنبیهی غیررسمی مورد مطالعه مداقه قرار گرفته شده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی، از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی، و به لحاظ ماهیت صبغه کمی دارد. تمامی دبیران دبیرستانهای دولتی شهر ایلام (۳۷۹=N) جامعه آماری پژوهش را تشکیل داده که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان (۱۹۹۷) و شیوه نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم تعداد ۱۵۴ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده­ها با استفاده پنج پرسشنامه­ استاندارد کژرفتار فردی ۹ گویه ای و کژرفتاری گروهی ۱۰ گویه­ای بنت و رابینسون (۲۰۰۰)، ادراک بی­عدالتی کولکویت (۲۰۰۱) با ۲۰ گویه، انسجام گروهی سیشور (۱۹۵۴) با ۲۰ گویه، قوانین غیررسمی هولینگر و کلارک (۱۹۸۲) با ۹ گویه گردآوری شدند. پایایی پنج متغیر پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب ۷۸/۰، ۷۹/۰، ۸۱/۰، ۷۳/۰، ۸۳/۰، بدست آمد. فرضیه­ها به کمک نرم افزار SPSS ورژن ۲۰ و با استفاده از رگرسیون سلسله مراتبی آزمون شدند. یافته­ها نشان داد که مشاهده مستقیم کژ رفتار سازمانی، نقش میانجی در ارتباط بین کژ رفتار گروهی و کژ رفتار فردی معلمان دارد. کژرفتاری در سطح گروهی با فرایندهای اطلاعات اجتماعی ارتباط مستقیم، مثبت و معنادار داشته و از بین سه مولفه آن، مشاهده مستقیم کژرفتاری و شیوع کژرفتاری در سطح سازمان ارتباط بین کژرفتاری در سطح گروه و کژرفتاری در سطح فردی را تعدیل می نماید. زمانیکه میزان انسجام گروهی بالاست، دانش غیرمستقیم و ادراک شیوع کژرفتار در سطح سازمانی به احتمال ضعیفی موجب بروز کژرفتاری در سطح فردی می شود. بر این اساس نقش تعدیلگر انسجام گروهی در ارتباط بین کژرفتاری گروهی و فردی، رد می­شود. نتایج رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که در سطح گروهی، اثر تعاملی معناداری بین مشاهده مستقیم کژرفتاری و قوانین و مجازات­های غیررسمی وجود دارد. در خصوص اثر تعاملی دانش غیرمستقیم و قوانین غیررسمی، به لحاظ آماری تعامل معناداری یافت نشد. در نهایت نتایج نشان داد که در سطح گروهی و سازمانی اثر تعاملی ادراک شیوع کژرفتاری و قوانین غیررسمی، به لحاظ آماری معنادار است. این نتایح نشان می­دهند که اگر قوانین غیررسمی در خصوص کژ رفتاری در سطح سازمانی در حد پایینی باشند، دانش مستقیم و شیوع کژرفتاری سازمانی به احتمال زیاد سرایت و انتقال کژرفتاری در سطح گروهی را به سطح فردی افزایش می­دهد.

کلیدواژه ها:

کژ رفتار فردی و سازمانی ، سرایت اجتماعی ، فرآیند اطلاعات اجتماعی ، قوانین تنبیهی غیررسمی ، انسجام گروهی ، ادراک بی عدالتی