شناسایی، پراکنش و بیماری زایی گونه های قارچ فوزاریوم جدا شده از ریشه و طوقه ی طالبی و خربزه در استان خراسان رضوی

به­ منظور شناسایی و ارزیابی بیماری زایی جدایه­های قارچ فوزاریوم مرتبط با پوسیدگی ریشه و طوقه­ی طالبی و خربزه طی سال­های زراعی ۸۹-۱۳۸۸ از ریشه ها و بوته های دارای علائم بیماری از مزارع مختلف استان خراسان رضوی شامل شهرستان های مشهد، کاشمر، مه ولات، خواف، تربت جام، نیشابور، فریمان و سرخس نمونه برداری گردید. قطعات بافت های آلوده پس از ضدعفونی سطحی با هیپوکلریت سدیم ۱% روی محیط  PDA کشت داده شدند. پس از خالص سازی جدایه ها، اثبات بیماری زایی آنها با روش فرو بردن ریشه­ی  گیاهچه های ۱۲ روزه در سوسپانسیون اسپور با غلظت ۱۰۶ اسپور در میلی لیتر انجام شد. علائم بیماری پس از گذشت ۲۱-۴ روز ظاهر و در هر مورد، جدایه­ی تلقیح شده­ی مورد نظر مجددا جداسازی گردید. گونه های بیماری زای فوزاریوم شناسایی شده شامل  F. solani، F. oxysporum، F. equiseti و F. acuminatum بودند که گونه­ی اولی به­عنوان گونه­ی غالب بوده و از بیش ترین فراوانی برخوردار بود. در این تحقیق، قارچ های F. equisetiو F. acuminatumبیش تر از گیاهان بالغ جداسازی شدند، در حالیکهقارچ های F. solani و F. oxysporum از تمام مراحل رویشی گیاهان از گیاهچه تا میوه دهی قابل جداسازی بوده و در سراسر استان پراکنش وسیعی داشته و چندان تحت تاثیر شرایط آب و هوایی نیستند. چهار گونه­ی فوق باعث پوسیدگی ریشه و طوقه در طالبی و خربزه شدند و پژمردگی و خشکیدگی این گیاهان را به­دنبال داشتند که مساله ای بسیار مهم در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد.

کلیدواژه ها:

فوزاریوم ، طالبی و خربزه ، پوسیدگی ریشه و طوقه ، خراسان رضوی