سازوکارهای ترویج کشاورزی در جهت گسترش تولید کودهای زیستی و آلی درراستای توسعه کشاورزی پایدار مطالعه موردی استان فارس

امروزه، اغلب خاکهای کشور در اثر استفاده بیرویه و نامتعادل از کودهای شیمیایی به همراه مدیریت نامناسب مزرعه، واجرای عملیات مداوم زراعی، از مواد آلی تهی شدهاند. این در حالی است که وجود مواد آلی شاخص بسیار مناسبی برایباروری، سلامت و کیفیت خاک به شمار می آید. در این راستا، راهبرد توسعه پایدار کشاورزی میتواند پاسخی مناسب برای حل چالشها و ناپایداریهای حاصل از کشاورزی متعارف باشد زیرا هدف از کشاورزی پایدار، ایجاد سیستمهای تولیدی کشاورزی بادوام، نظامیافته و انسانی است که تضادی با منافع زیست محیطی و اقتصادی اجتماعی ندارد و اساساً به ظرفیت حفظ باروری -همراه با استمرار بقای منابع پایه آب و خاک تأکید دارد. نهاد ترویج کشاورزی در توسعه منابع انسانی دانا به اصول و عملیات پایداری در کشاورزی و توانا در کاربست آنها نقش کلیدی دارد. و از طریق این نهاد است که میتوان کشاورزان را به استفادهاز کودهای آلی و زیستی متناسب با توان خاکهای کشاورزی ترغیب نمود. هدف مقاله حاضر، واکاوی ساز وکارهای ترویجکشاورزی در جهت گسترش تولید کودهای زیستی و آلی در راستای توسعه کشاورزی پایدار است. این مقاله که با استفاده ازروشهای تحلیل اسناد، مرور سیستماتیک منابع دست دوم و مصاحبه حضوری با کارشناسان خبره جهاد کشاورزی استانفارس انجام شده است درصدد است تا نقش و جایگاه نهاد ترویج کشاورزی در کشاورزی پایدار و گسترش مصرف کودهای زیستی و آلی را تبیین نماید. و در نهایت، با بیان فعالیتهای آموزشی و ترویجی موفق جهاد کشاورزی فارس در راستای تولیدو گسترش استفاده از کمپوست آلی، به نتیجهگیری و ارائه راهکارهای ترویجی مناسبی به منظور ترویج و گسترش کودهایزیستی و آلی در راستای خروج از بحران و مقابله با چالشهای پیشرو مصرف بیرویه و نامتعادل کودهای شیمیایی در ایران بپردازد. نتایج حاکی از آن است که نهاد ترویج کشاورزی میتواند با توجه به نیازسنجی آموزشی و متناسب با دانش بومی هرمنطقه با استفاده از روشهای آموزش عملی، یادگیری تجربی و رهیافت مشارکتی مدرسه در مزرعه، ارایه پیامها و توصیهها در قالب پوسترهای آموزشی و خبرنامههای ترویجی، ایجاد مزارع نمایشی، خدمات مشاورهای، پخش برنامهها و بستههای آموزشیبه صورت رادیویی و تلویزیونی در جهت تولید و گسترش استفاده از کودهای آلی و زیستی در راستای توسعه هر چه بیشتر تولید محصولات سالم و ارگانیک کمک نماید.

کلیدواژه ها:

ترویج کشاورزی ، کودهای زیستی ، کودهای آلی ، کشاورزی پایدار ، جهاد کشاورزی استان فارس