طراحی سناریوی تغییر الگوی کشت جهت پایداری منابع آب در استان آذربایجانغربی با استفاده از سیستمهای پویا
محل انتشار: مجله مهندسی منابع آب، دوره: 16، شماره: 57
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 117
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WEJMI-16-57_006
تاریخ نمایه سازی: 17 بهمن 1402
چکیده مقاله:
چکیدهمقدمه: سوءمدیریت و برداشت بیرویه از منابع آب بویژه در بخش کشاورزی و اختصاص بیش از ۹۰٪ آب مصرفی در این بخش، بحران آب را تشدید کرده و ادامه این روند، در آینده فاجعه آور خواهد بود. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر تغییر الگوهای کشت بر پایداری منابع آب و تولیدکشاورزی در استان آذربایجان غربی پرداخته است.روش: این تحقیق با استفاده از رویکرد سیستمهای پویا دو زیرسیستم تاثیرگذار هیدرولوژی و اقتصادی رامدلسازی کرده است و با استفاده از داده های آماری سالهای۱۳۷۰ تا ۱۳۹۸ متغیرهای اصلی تحقیق تا افق ۱۴۳۰ شبیهسازی شدند. پس از کالیبراسیون مدل بوسیله الگوریتم ژنتیک ساده و آزمون مدل در شرایط حدی، سناریوهای الگوی کشت کنونی، الگوی کشت کم مصرف و الگوی کشت اقتصادی به مدل وارد شد و تاثیر سناریوها با استفاده از دو شاخص ارزشیابی، پایداری منابع آب زیرزمینی (SUI) و بهره برداری آب (WEI+)، ارزیابی گردید.یافته ها: نتایج نشان داد ادامه الگوی کشت کنونی سبب کاهش ۳۴/۹۳ درصدی حجم آب های زیرزمینی و ۲۰ درصدی موجودی آب های سطحی تا افق ۱۴۳۰ خواهد شد. درحالیکه الگوی کشت کممصرف با کاهش ۸۸/۵۲ درصدی تقاضای آب کشاورزی با حذف محصولاتی با نیاز آبی بالا مثل (چغندر) و اختصاص سطح کشت به محصولاتی با نیاز آبی کمتر (جو و کلزا) و افزایش ۱۰٪ آیش اراضی، علاوه بر بهبود ۷۲/۵۳ درصدی بهرهوری آب، پتانسیل آب های زیرزمینی را تا ۶۹/۱۳ برابر و آب های سطحی موجود را تا ۴۵/۲ برابر افزایش خواهد داد. که در نهایت با تاثیر مثبت بر شاخص پایداری (SUI) و شاخص بهرهبرداری آب (WEI+) سبب پایداری آب های زیرزمینی شده و کمترین استرس آبی را در افق ۱۴۳۰ ایجاد میکند.نتیجه گیری: لازم است سیاستهای تغییر الگوی کشت، ضمن تداوم کشت محصولات استراتژیک در جهت کاهش بهرهبرداری و پایداری منابع آب بر الگوی کشت محصولات کم مصرف آب تمرکز داشته باشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
شیدا یوسفی
دانشجوی دکترای توسعه کشاورزی، گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سید مهدی میردامادی
دانشیار، گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سیدجمال فرج اله حسینی
دانشیار، گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فرهاد لشگرآرا
دانشیار، گروه اقتصاد، ترویج و آموزش کشاورزی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :