مدل سازی اثر مولفه های درونی و بیرونی منبع کنترل بر رفتار و تصادفات رانندگان ایرانی

این مطالعه با هدف بررسی روابط میان منبع کنترل درک شده ی راننده و رفتارهای ریسکی رانندگی، همچنین تخلفات و تصادفات رانندگی انجام شده است. شرکت کنندگان در این مطالعه ۲۸۹ راننده مرد و ۱۱۶ راننده زن بودند که به سوالات پرسشنامه ی تازه توسعه یافته ی منبع کنترل ترافیکی رانندگان ایرانی (TLOC-IR)، پرسشنامه رفتار رانندگی (DBQ) و سوالات مرتبط با سابقه رانندگی، تصادفات و موارد جمعیت شناختی پاسخ دادند. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) نشان داد که اکثر مولفه های منبع کنترل رانندگی به جز زیر بخش عوامل مذهبی و سایر رانندگان، با رفتار رانندگی رابطه معنادار دارند. طبق نتایج این مطالعه منبع کنترل درونی، با انواع تخلفات و خطاهای رانندگی رابطه ی منفی داشته و از سوی دیگر مولفه های منبع کنترل بیرونی ازجمله شانس و سرنوشت با رفتار پر ریسک تر رانندگی و تصادفات رابطه مثبت نشان می دهند. این یافته ها نشانگر آن است که منبع کنترل متغیری موثر در رفتار رانندگان ایرانی بوده و می تواند در تعیین راهکارهای اثربخش برای کاهش رانندگی پرخطر مورداستفاده قرار گیرد. با توجه به نتایج این تحقیق رانندگان با منبع کنترل درونی رفتار ایمن تری نسبت به رانندگان با منبع کنترل بیرونی نشان می دهند؛ لذا تقویت منبع کنترل درونی در رانندگان می تواند رفتارهای ایمن تر رانندگی را به همراه داشته باشد

کلیدواژه ها:

منبع کنترل ترافیکی ، منبع کنترل درونی و بیرونی ، رفتار رانندگی ، تصادفات ، مدل سازی