بررسی کیفیت آب زیرزمینی آبخوان دشت اوان در استان خوزستان با تاکید بر غلظت نیترات

دشت اوان در استان خوزستان در جنوب غربی شهرستان اندیمشک قرارگرفته است. آب زیرزمینی ازجمله منابع آب موجود برای آبیاری، شرب و صنعت در این منطقه به شمار می رود. بدین منظور با توجه به اهمیت بررسی کیفیت آب زیرزمینی دشت اوان پارامترهای هیدروشیمیایی و هم چنین وضعیت آلایندگی نیترات مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفته است. نیترات در سطح جهان از گسترده ترین آلاینده آب های زیرزمینی به حساب می آید. بااین حال، مطالعات اندکی بر روی این آلاینده در دشت اوان انجام شده است، در این راستا، برای بررسی کیفیت آب های زیرزمینی این منطقه با تاکید بر آلودگی نیترات، در شهریورماه سال آبی(۱۴۰۱- ۱۴۰۰) از ۲۲ حلقه چاه در این دشت نمونه برداری و پارامترهای صحرایی(دما، pH, EC)، غلظت عناصر عمده(,Ca۲+,Mg۲+ Na+, K+, Cl-, So۴۲-, Hco۳۲- ,Co۳۲-) و نیترات مورداندازه گیری قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که به طورکلی سه عامل اول یعنی عناصر EC, Na+, K+, Mg۲+, Ca۲+, Cl-, So۴۲- در عامل اول، pH, Hco۳۲- در عامل دوم و No۳- در عامل سوم، با مجموع ۷۲/۸۹ درصد بیش ترین تغییرات را در آبخوان دشت اوان دارند. تیپ غالب دشت سولفات_کلسیک است. آنالیز خوشه بندی سلسله مراتبی تعداد سه خوشه برای منطقه بندی داده های نیترات را نشان می دهد و به طور کلی تغییرات غلظت یون نیترات در آب زیرزمینی آبخوان اوان متاثر از اندازه ذرات خاک موجود در منطقه، عمق آب زیرزمینی و استفاده از کودهای شیمیایی است.

کلیدواژه ها:

Evan Aquifer ، Nitrate Pollution ، Factor Analysis ، Hierarchical Clustering Analysis (HCA). ، آبخوان اوان ، آلودگی نیترات ، تحلیل عاملی ، تحلیل خوشه بندی سلسله مراتبی (HCA).