بررسی تطابق توزیع ارقام داده های مالی سالانه شرکت های بانکی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با توزیع بنفورد

توزیع ارقام در داده های مالی شرکت ها از الگوی خاصی پیروی می کند که به عنوان قانون بنفورد شناخته می شود. بر اساس این قانون، احتمال وقوع هر رقم در داده های مالی یک توزیع خاص دارد. انحراف قابل توجه از این الگو می تواند نشانه ای از وجود دستکاری و تقلب در گزارشگری مالی باشد. شرکت های بانکی و موسسات مالی به دلیل اهمیت آنها در اقتصاد و تامین مالی، همواره در معرض دستکاری های مالی قرار دارند. لذا بررسی تطابق توزیع داده های مالی سالانه این شرکت ها با توزیع بنفورد می تواند روشی مناسب برای شناسایی دستکاری های احتمالی باشد. هدف تحقیق حاضر بررسی تطابق توزیع ارقام داده های مالی سالانه شرکت های بانکی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران با توزیع بنفورداست. نمونه انتخاب شده از میان ۱۳ بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره مالی ۱۳۹۹-۱۳۹۶ که مرتبط با موضوع می باشند به عنوان نمونه به روش حذف سیستماتیک مورد پژوهش قرار گرفتند. در این پژوهش دستکاری سود با استفاده از اقلام تعهدی کل متغیر وابسته و انحراف صورت های مالی از قانون بنفورد به عنوان متغیر مستقل و افزایش سرمایه از محل انتشار اوراق سهام، مجموع ارزش اوراق بازار سهام، جریان نقد عملیاتی غیرعادی، نرخ بازده دارایی، جمع ارزش دفتری دارایی به عنوان متغیرهای کنترلی است. برای تجزیه و تحلیل آماری داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش حاضر از دو نوع روش آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. به منظور تلخیص داده ها، ابتدا متغیرها با استفاده از داده های جمع آوری شده برای هر یک از بانک ها و هر یک از سال های مورد مطالعه محاسبه و با استفاده از نرم افزار Eviews اقدام به آزمون فرضیه پژوهش گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش نشان دهنده آن است که توزیع ارقام داده های مالی شرکت-سال در بانک های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران از توزیع ارقام طبق قانون بنفورد پیروی نمی کند .

کلیدواژه ها:

سود ، دستکاری سود ، توزیع ارقام صورت های مالی ، قانون بنفورد.