افسانه اخلاق

در این مقاله ابتدا از دو جنبه مثبت و منفی مفهوم افسانه استفاده و نسبت آن با اخلاق مطرح می شود. جنبه مثبت در تعریف افسانه روح جمعی است. بشر به دنبال تقویت بنیادهای روح جمعی اش به افسانه ها، توتم ها و آیین ها پناهمی برد. چنین به نظر می رسد که اخلاق یکی از اصیل ترین مظاهر گرایش بشر به روح جمعی است. از جنبه مثبت نسبت افسانه و اخلاق منجر به تقویت اخلاقمی شود. از جنبه منفی معنای افسانه معنای دیگری داشته که با واقعیت فاصلهدارد. در اینجا افسانه امر مذموم و ناپسندی است و نسبت افسانه و اخلاق، نه تنها تأیید افسانه اخلاق نیست بلکه پرهیز اخلاق از افسانه شدن است. مقاله در هر دوجنبه حرفهایی دارد. در اینجا از برخی دیدگاههای کاسیرر و ویتگشتاین بهره خواهیم برد. مفهوم افسانه را از کاسیرر و مفهوم روح جمعی را از ویتگنشتاینعاریت گرفته ام. سپس به آسیب شناسی اخلاق اجتماعی خواهیم پرداخت و برتفاوت اخلاق فردی و اجتماعی تأکید خواهد شد. اخلاق اگر صرفاً در محدوده ملاحظات، دستورات و از همه مهم تر زمینه ها و بسترهای فردی خلاصه شود، جز افسانه ای به همان معنای منفی، بیش نیست. در نهایت با تکیه بر برخ یخرده فرهنگهای جامعه ایران که عمدتاً مصادیق و نمونه های مبتنی بر تجربه شخصی نگارنده در شهر زنجان و برخی مظاهر اخلاقی در این شهر است به جنبههای کاربردی بحث خواهیم رسید

کلیدواژه ها:

اخلاق ، افسانه ، روح جمعی ، اخلاق فردی