سیاست گذاری توسعه باغ بذر گونه های درختی و درختچه ای جنگلی در ایران

تهیه بذر و نهال های شناسنامه دار و مناسب از گونه های درختی و درختچه ای جنگلی که سازگاری و تنوع ژنتیکی مناسب برای نواحی مختلف رویشی کشور داشته باشند، به عنوان پیش نیاز برنامه های اجرایی در احیاء و توسعه جنگل پذیرفته شده است. از آنجا که در برنامه راهبردی احیاء و توسعه جنگل های ایران، جنگل کاری در سطوح وسیع پیش بینی شد، لازم است توسعه باغ های بذر به عنوان راهبردی آزمون شده، بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بر اساس تجارب پژوهشی- اجرایی موجود، مدل هایی که بین تنوع ژنتیکی و دستاورد ژنتیکی در تولید بذر تعادل ایجاد کنند، کارایی لازم در تولید انبوه و باکیفیت بذر و نهال در کوتاه، میان و بلندمدت را خواهند داشت. با این رویکرد، منابع تامین بذر هم شامل محوطه های بذرگیری و هم باغ های بذر خواهد بود. از این رو، برای تشکیل باغ بذر در نواحی مختلف رویشی، ابتدا محوطه های بذرگیری شناسایی شده و مورد ارزیابی قرار می گیرد. با ارزیابی ژنتیکی (مبتنی بر روش های مولکولی) و فنوتیپی (مبتنی بر آزمون نتاج) پایه های مناسب در هر محوطه بذرگیری، برای تامین موقت بذر پیش از تشکیل و یا بذردهی باغ های بذر و یا در مواردی به دلیل عدم امکان تشکیل باغ بذر، به صورت دائمی شناسایی و گزینش خواهند شد. در مرحله بعد، با تلفیق داده های مربوط به بررسی های مولکولی و نتایج آزمون های نتاج، تعداد مناسبی از پایه های مادری با توان ژنتیکی مناسب و قابلیت انتقال صفات برتر به نسل-های بعد، برای تشکیل باغ بذر گزینش شده و باغ بذر با نهال های این پایه های مادری تشکیل می شود.

کلیدواژه ها:

آزمون نتاج ، باغ بذر ، محوطه بذرگیری ، منابع تامین بذر