پراکنش غلظت عنصر آرسنیک در رسوبات آبراههای پهنه ی جنوب باختر بیجار

گسترهی در دست بررسی که بخشی از زون ساختاری سنندج – سیرجان به شمار می آید، قسمتی از راستای شمال باختری- جنوب خاوری آتشفشان های آواترنری قروه - تکاب می باشد و میان طول های خاوری 10 47 تا 30 47 و عرض های شمالی 40 35 تا 55 35 جای گرفته است . در بررسی پراکنش آرسنیک در رسوبات آبراهه ای، تعداد ۶٠ نمونه از وسط آبراهه های دائمی و فصلی و از عمق 30 - 10 سانتیمتری پهنه ی مورد نظر ،برداشت و به روش ICP-MS تجزیه ی شیمیایی شد . سپس شاخصهای غنی شدگی و ژئوشیمیایی، همچنین فاکتور آلودگی آن ها برای عنصر آرسنیک پردازش و محاسبه شد . برآورد فاکتور آلودگی برای نمونه های برداشت شده نشان می دهد که 53% نمونه ها آلودگی خیلی شدیدی دارند، همچنین محاسبه ی فاکتور غنی شدگی و اندیس زمین انباشت هم آلودگی و غنی شدگی اکثر نمونه ها را به آرسنیک نشان می دهند به گونه ای که تنها 25% نمونه ها از نظر اندیس زمین انباشت، آلودگی ندارند . در کل فعالیت های هیدروترمال آتشفشان ندری موجب پراکندگی آرسنیک در آب،خاک،نهشته های تراورتن و رسوبات آبراهه ای منطقه شده است . پراکنش عنصر آرسنیک در آبراهه های منطقه به گونه ای است که انطباق خوبی با پراکنش آن در خاک و پراکندگی واحدهای تراورتنی منطقه دارد، در واقع عبور آبراههها از پهنههایی که خاک آن میزان بالایی آرسنیک دارد (به علت فرسایش و فروشست تراورتن ه ا) و ورود آب های زیرزمینی آلوده ، به آب های سطحی،می تواند باعث غنی شدگی آرسنیک در رسوبات آبر اههای منطقه شود . .میزان آرسنیک در این رسوبات بین 7/2 تا 1040 میلی گرم بر کیلوگرم تغییر می کند و آبراهه های ورودی به روستاه ای ابراهیم آباد،بابانظر و قشلاقلو بیشترین مقدار آرسنیک را در رسوبات خود دارا میباشند.

کلیدواژه ها:

آرسنیک ، آلودگی ، تراورتن ، شاخص غنی شدگی ، شاخص زمین انباشت ، آتشفشان های کواترنری