تخمین ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از دادههای پتروفیزیکی در یک سازند ماسه شیلی

شناسایی و ارزیابی زون های هیدروکربن دار مهمترین هدف اکتشافات نفتی است. یکی از پارامترهای بسیار مهم که تاکنون چندان مورد توجه نبوده است، اندازه گیری ظرفیت تبادل کاتیونی رس ها CEC است. این پارامتر که نشان دهنده ی میزان قابلیت و توانایی رس ها در جذب و آزاد سازی کاتیون ها است، به کمک روش های مختلف آزمایشگاهی و نیز لاگ های پتروفیزیکی قابل اندازهگیری است. از آنجاکه اندازه گیری های آزمایشگاهی علاوه بر هزینه بر بودن، به شرایط آزمایشگاه و اپراتور بستگی دارد، ارائه ی مدلی مناسب که بتوان به وسیله ی آن CEC را با لاگ های پتروفیزیکی تعیین کرد، ضروری به نظر می رسد. این مطالعه در بخش مخزنی یک سازند ماسه شیلی در یکی از میادین شمال شرق ایران انجام شده است. سازند مورد نظر عمدتا ماسهسنگی بوده و در بخشهایی دارای میانلایههای کربناته و بیشتر رس میباشد. پارامتر CEC برای ٢٠ نمونه از دو چاه به روش باور در آزمایشگاه اندازهگیری شد. سپس با استفاده از لاگهای پتروفیزیکی مناسب و بهکارگیری تخمینگر شبکهی عصبی مقدار آن برای سازند مورد بررسی تخمین زده شد. در نهایت دقت این روش با معیارهای R2 و RMSE مورد ارزیابی قرار گرفته و این مقادیر به ترتیب 0/86 و 1/021 بدست آمدهاند.

کلیدواژه ها:

ظرفیت تبادل کاتیونی ، CEC ، لاگهای پتروفیزیکی ، سازند ماسه شیلی و تخمینگر شبکه عصبی