تعمیم نتایج کرت‎های آزمایشگاهی و صحرایی فرسایش تحت باران شبیه‎سازی شده

روش­های مختلف اندازه­گیری رواناب و فرسایش ممکن است منجر به نتایج گوناگونی شوند که لزوما وابسته به اثرات خاص متغیر مورد مطالعه بر فرسایش نیست. اگرچه مطالعه رواناب، فرسایش و رسوب روی خاک آماده­سازی شده در کرت های آزمایشگاهی به دلیل داشتن مزایای زیاد اجتناب‎ناپذیر است، اما دست­خوردگی و انتقال خاک و آماده­سازی کرت های آزمایشگاهی از اعتبار نتایج این‎گونه پژوهش‎ها میکاهد. تمام روش های آماده سازی خاک جهت انجام پژوهش­های آزمایشگاهی یک هدف اساسی دارند و آن این­که نمونه خاک آماده شده تا حد امکان همگن باشند. تغییرات ایجاد شده در خاک حین جمع آوری، حمل و مراحل مختلف آماده­سازی آن شامل هواخشک کردن، الک کردن و به ویژه اثر رطوبت خاک در طول این فرآیند و در نهایت افزایش وزن مخصوص ظاهری سطح خاک ممکن است بر نتایج رواناب و فرسایش اثرگذار باشند. بر همین اساس، مطالعه ای موردی به­منظور مقایسه رواناب سطحی، غلظت رسوب و هدررفت خاک از کرت­های صحرایی با خاک دست خورده (آماده­سازی شده برای کرت‎های آزمایشگاهی فرسایش) و دست نخورده (خاک طبیعی) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر دست­خوردگی خاک بر تمامی متغیرهای زمان شروع، حجم و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک معنی­دار (۰۱/۰≥p) بود. متغیرهای زمان شروع، حجم و ضریب رواناب، غلظت رسوب و هدررفت خاک به ترتیب ۲۹/۲، ۴۵/۳، ۷۹/۲، ۸۳/۲ و ۵۰/۱۱ برابر در اثر دست­خوردگی خاک افزایش یافتند.

کلیدواژه ها:

دست خوردگی خاک ، شبیه ساز باران ، ضریب رواناب ، کرت های آزمایشگاهی