معرفی و کاربرد مفاهیم مدیریت سازگار و رویکرد بیلان صفر در کاهش تخریب زمین

گسترش تخریب اراضی یکی از معضلات کنونی جوامع بشری است. به نحوی که اراضی تخریب یافته ۲۳ درصد از خشکی های کره زمین را شامل شده و سالانه ۵ تا ۱۰ میلیون هکتار به وسعت آن اضافه می شود. حال آن­که با توجه به روند رو به رشد جمعیت و تامین نیاز ­ های آن و هم­ چنین توسعه اقتصادی، بهره برداری غیر علمی و غیر منطقی از منابع اجتناب نا پذیر است. از سوی دیگر برنامه ­های مدیریتی ناپایدار بر شدت تخریب می­ افزاید. لذا اتخاذ شیوه­ های مدیریتی مناسب به منظور کاهش تخریب و حفظ منابع آب، خاک و پوشش گیاهی، بهبود شرایط بهره برداری و توسعه اقتصادی ضروری است. در همین راستا مدیریت سازگار به ­عنوان یک رویکرد نظام مند از طریق کاهش ابهامات و عدم قطعیت­ ها و هم­گرایی بیش­تر بین دست اندر­کاران و بهره­برداران از منابع، امکان مدیریت بهینه منابع طبیعی و کاهش تخریب را فراهم می سازد. هم­چنین استراتژی بیلان صفر در تخریب زمین (ZNLD) نیز رویکرد جدیدی است که ضمن حفظ شرایط توسعه، بر مدیریت پایدار زمین، ممانعت از تخریب اراضی در آینده، احیاء اراضی تخریب شده، توجه بیش­تر به نقش و نیاز­های بهره ­برداران و در نهایت تلاش در بهبود خدمات زیست بوم تاکید داشته و مانع افزایش تخریب زمین می­ شود.

کلیدواژه ها:

تخریب خاک ، توسعه اقتصادی ، توسعه پایدار ، رویکرد برد- برد ، مدیریت پایدار ، مدیریت جامع آبخیز