تاب آوری شهر کرمانشاه و شیوه های ارتقاء آن

اهمیت شهرها به عنوان شکل غالب سکونتگاه های انسانی روشن است، از سویی میزان آسیب پذیری شهرها با وجود بلایای طبیعی اتفاق افتاده در سال های اخیر رو به افزایش است. امروزه بروز سوانح طبیعی و ایجاد خسارات ناشی از این سوانح موجب گردیده تا ایمن تر نمودن شهرها، به یک چالش درازمدت اما دست یافتنی تبدیل شود؛ به طوری که جوامع شهری برای بازگشت سریع به وضعیت پیش از بحران در زمان وقوع مخاطرات طبیعی برآنند که تاحدودی از خسارات وارده بکاهند. در این میان، تاب آوری راهی مهم برای تقویت جوامع شهری با استفاده از ظرفیت های آن ها است. هدف پژوهش حاضر شناسایی شاخص های تاب آوری شهری نسبت به حوادث طبیعی است. این پژوهش بر اساس هدف توسعه ای و ماهیت توصیفی- تحلیلی به شیوه پیمایشی در سال ۱۴۰۱ در شهر کرمانشاه انجام شده است. داده ها با استفاده از بررسی های اسنادی و پرسشنامه جمع آوری شد. حجم نمونه با استفاده از روش سرشماری، ۲۰ نفر تعیین گردید. برای نمونه گیری از نمونه گیری قضاوتی و نمونه گیری گلوله برفی استفاده شده است. داده ها از روش دلفی فازی در شناسایی ۳۸ زیر شاخص های موثر در تاب آوری در برابر حوادث طبیعی، وزن دهی عوامل یا معیار مدل پیشنهادی و طبقه بندی آن ها در چهار گروه کلی ساختاری- کالبدی، مدیریتی- سیاست گذاری، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی، تجزیه وتحلیل شدند. پس از رتبه بندی شاخص های تاب آوری شهر کرمانشاه در برابر حوادث طبیعی مشخص گردید که شاخص ساختاری- کالبدی رتبه اول، شاخص مدیریتی- سیاست گذاری رتبه دوم، شاخص اقتصادی رتبه سوم، شاخص اجتماعی فرهنگی رتبه چهارم را کسب نموده اند. نتایج حاصل از بررسی زیرمعیارهای مربوط به معیار کالبدی نشان دهنده آن بود که از بین شاخص های تاب آوری، شاخص کالبدی تاثیرگذارترین بوده لذا پهنه بندی شهر کرمانشاه بر اساس میزان تاب آوری کالبدی و مشارکت فعالانه شهری و به اشتراک گذاشتن تجربیات برای افزایش تاب آوری شهر کرمانشاه و زمینه سازی برای جلب مشارکت و آماده سازی مردم برای مواجهه با مواقع بحرانی ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

حوادث طبیعی ، تاب آوری ، شاخص های تاب آوری ، شهر کرمانشاه