مقایسه تاثیر دو اصلاح کننده آلی و پلیمری بر تبخیر رطوبت سطح خاک

بخش مهمی از آب حاصل از بارش های کشور به ویژه در نواحی خشک و نیمه خشک، از طریق تبخیر از سطح خاک هدر می رود. در این راستا، استفاده از برخی خاک پوش ها و یا اصلاح کننده ها علاوه بر بهبود ویژگی های خاک، می تواند باعث کاهش تلفات ناشی از تبخیر آب شود. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف مقایسه تاثیر دو اصلاح­کننده آلی و پلیمری بر میزان تبخیر آب از سطح خاک در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. در راستای دستیابی به هدف اصلی تحقیق، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی طراحی و دو اصلاح کننده ویناس و پلیمر A۱۲، هر یک در چهار غلظت شامل ۲۰، ۲۵، ۳۳ و ۵۰ درصد غلظت اولیه همراه با شاهد و در سه تکرار روی نمونه خاک لسی متعلق به اراضی دیم منطقه­ کلاله گرگان اعمال شد. خاک الک شده، به میزان مساوی داخل ۲۷ گلدان ریخته و سپس گلدان­ ها با مقدار ۵۰ میلی لیتر آبیاری شدند. با گذشت زمان لازم برای حصول تعادل اولیه، تیمارهای مذکور با حجم ۱۰ میلی لیتر به گلدان ­ها اضافه شد. هر یک از گلدان ­ها با ترازوی دقیق وزن شده و این کار هر روز در زمان ثابت ادامه داشت تا وقتی که وزن هر گلدان به وزن اولیه قبل از اضافه شدن رطوبت اولیه و تیمار برسد. در انتها نتایج آزمایش ها در قالب طرح آماری کاملا تصادفی تحلیل و میانگین ­ها به روش دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که اثر اصلی اصلاح­ کننده­، سطوح مختلف تیمار، زمان، اثر متقابل اصلاح کننده و زمان و اثر متقابل سطوح مختلف تیمار و زمان برشدت تبخیر معنی­دار شده است. نتایج کلی نشان داد که تفاوت دو تیمار ویناس و پلیمر در خصوص کاهش تبخیر معنی دار بود و هر دو به طور متوسط و به ترتیب ۲۰/۰ و ۰۱/۰ میلی ­متر (به ­ترتیب ۳/۳ و ۱۵/۰ درصد) نسبت به شاهد (صفر) بر کاهش میزان تبخیر موثر بودند.

کلیدواژه ها:

اراضی دیم ، اصلاح کننده ، آبیاری ، بیلان آب ، تبخیر