شبیه سازی هیدروگراف جریان با استفاده از مدل مخزن خطی ناش در آبخیز جعفرآباد استان گلستان

برآورد واکنش رواناب در حوزه های فاقد آمار همواره مورد توجه هیدرولوژیست ها و سازمان های مدیریت منابع آب در برنامه ریزی، توسعه و اجرای بسیاری از پروژه ها بوده است. این پژوهش با هدف کاربرد مدل آبشاری ناش در پیش بینی شکل، ابعاد و روند هیدروگراف سیل در آبخیز جنگلی جعفرآباد استان گلستان با مساحتی در حدود ۱۰۹ کیلومترمربع، انجام شده است. پس از تهیه­ی آمار دبی و بارش ساعتی ایستگاه­های منطقه، با استفاده از روش گشتاور مقادیر و مدل ناش در ۳۳ رویداد واقعی رگبار و سیل متناظر تعیین شد. با در نظر گرفتن میانگین پارامترهای واسنجی شده، نتایج مدل ناش برای چهار رویداد دیگر اعتبارسنجی شد. جهت ارزیابی نتایج از معیارهای آماری استفاده گردید. مقایسه­ی هیدروگراف های شبیه سازی شده و معیار ارزیابی نش- ساتکلیف، به میزان میانگین ۷۰ درصد نشان از تطابق مناسب نتایج مدل با داده های ثبت شده است. همچنین درصد خطای نسبی در دبی پیک، درصد خطای نسبی در زمان تا اوج و خطای برآورد حجم جریان به ترتیب برابر ۷/۱۰، ۲۵/۱۰ و ۷/۲۵ درصد بوده است و نیز میانگین مجموع مربعات باقیمانده ها ۹۴/۳ می باشد. بر اساس نتایج پژوهش، دقت روش گشتاور در برآورد پارامترهای و از داده های بارش و رواناب شایان توجه است. به منظور توسعه و کاربرد مدل ناش در آبخیز های فاقد آمار مشابه، برآورد منطقه ای پارامترهای و در این مدل هیدرولوژیک توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

Rainfall-Runoff Modeling ، Nash\'s Linear Reservoir Model ، IUH ، Moment Method and Jafar-Abad Watershed. ، مدل سازی بارش- رواناب ، مدل مخزن خطی ناش ، هیدروگراف واحد لحظه ای ، روش گشتاور ، آبخیز جعفرآباد