بررسی روند تغییرات شاخص کیفیت بهداشتی هوا ( AQI ) در شهر مشهد با سامانه اظلاعات جغرافیایی ( GIS ) ‎ ‎

مقدمه و هدف: یکی از بزرگ‎ترین شهرهای ایران مشهد است. از عوامل تهدید کیفیت بهداشتی هوای این شهر، تردد زیاد خودروها می‎باشد. هدف از مطالعه حاضر، بررسی روند تغییرات شاخص کیفیت هوا (AQI) از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ در فصول بهار و پهنه‎بندی توسط برنامه Arc GIS بوده است. روش کار: این مطالعه از نوع توصیفی است. برای ارزیابی شاخص AQI، از داده‎های سه ساله PM۱۰   CO، SO۲ ، NO۲ ،PM۲.۵  و O۳ فصول بهار از سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳ در چهار ایستگاه آنلاین داخل شهر استفاده شد و بعد از طبقه‎بندی کیفیت هوای روزانه در شش گروه خوب، متوسط، ناسالم برای افراد حساس، ناسالم، خیلی ناسالم توسط برنامه Arc GIS پهنه بندی گردید. یافته‎ها: در اکثر روزها کیفیت هوای مشهد در شرایط خوب و متوسط ارزیابی شد. در این روزها آلاینده مسئول PM۲.۵ و NO۲ بوده است. براساس نقشه‎های پهنه بندی مقادیر AQI در سال‎های ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۳، ایستگاه صدف در شمال غربی مشهد کیفیت هوای خوب و مرکز و حاشیه جنوبی مشهد آلودگی بیشتری داشته است. مقادیر شاخص AQI در سال‎های ۱۳۹۱ و ۱۳۹۲ از فروردین به سمت خرداد بهبود یافته؛ ولی در سال ۱۳۹۳ کیفیت هوا افت داشته است. نتیجه گیری: در برخی از روزهای بهار، کیفیت هوای شهر مشهد در نقاط پرتردد حاشیه جنوبی و مرکز شهر ناسالم می‎باشد. در نتیجه در سال‎های آتی برای کنترل آلودگی‎ها مدیریت تردد خودروها، تغییر سوخت و کیفیت سوخت آن‎ها، مدیریت سیستم گرمایش منازل، استفاده از وسایل حمل و نقل برقی مورد نیاز می‎باشد.

کلیدواژه ها:

Air pollution ، AQI ، Mashhad ، آلودگی هوا ، شاخص AQI ، مشهد