پیش نگری روند خشک سالی در زاگرس مرکزی با استفاده از شاخص استاندارد شده بارش و تبخیر تعرق

خشک سالی، پیامدهای منفی بر پوشش گیاهی و تسریع روند کاهش آن دارد. در سطح جهانی، فراوانی و بزرگی خشک سالی به دلایل طبیعی و نیز انسانی در حال افزایش است. این پژوهش با هدف بررسی روند و شدت خشک سالی ها در گذشته و آینده با استفاده از شاخص استانداردشده بارش و تبخیر- تعرق (SPEI) در ذخیره گاه جنگلی ارس در کیگوران از توابع استان لرستان انجام شد. با استفاده از داده های روزانه بارش و دمای ایستگاه همدیدی الیگودرز طی دوره آماری ۳۳ ساله (۲۰۱۹-۱۹۸۷) شاخص SPEI محاسبه شد. سپس، فراوانی و شدت خشک سالی ها در مقیاس های زمانی سه، شش، نه و ۱۲ ماهه برای دوره های پایه (۲۰۱۹-۱۹۸۷) و آینده (۲۰۶۰-۲۰۳۰) با استفاده از مدل NorESM۲-LM و تحت سناریوهای SSP۱۲۶، SSP۳۷۰ و SSP۵۸۵ محاسبه شد. نتایج نشان داد که در گذشته، طولانی ترین دوره های خشک سالی در سال های ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۱، ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۰ و ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ رخ داده است. همچنین، شدیدترین خشک سالی ها برای سال های ۲۰۰۳، ۲۰۱۳، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ ثبت شد. براساس یافته ها، تعداد دوره های خشک سالی در آینده (۲۰۶۰-۲۰۳۰) تحت سناریوهای SSP۱۲۶ و SSP۵۸۵ (شش، نه و ۱۲ ماهه) کاهش و تحت سناریوی SSP۳۷۰ (سه، نه و ۱۲ ماهه) افزایش خواهند یافت. به رغم پیش بینی کاهش فراوانی خشک سالی ها براساس شاخص SPEI در آینده، شدت و مدت خشک سالی های بسیار شدید افزایش خواهند یافت، بنابراین رویشگاه مورد مطالعه، خشک سالی های شدیدتری را در آینده تجربه خواهد کرد که تاثیر قابل توجهی بر زادآوری درختان ارس خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

ارس ، تغییر اقلیم ، سناریو ، کیگوران ، SPEI