تاثیر مکمل غذایی بر چند ویژگی فیزیولوژیک و زیست شناختی سن نواری چتریان، Graphosoma lineatum L.

سن نواری چتریان Graphosoma lineatum L. یکی از آفات مهم گیاهان تیره چتریان است. حشرات کامل و پوره­های این سن از بذر گیاهان میزبان خود تغذیه می­کنند. از تخم­های این حشره برای تولید انبوه زنبورهای پارازیتوئید نیز استفاده می­شود. در پرورش انبوه حشرات مکمل­های غذایی نقش بسزایی در افزایش کارایی تولید دارند. در این بررسی تاثیر برخی ویتامین­ها و اسیدهای آمینه بر ریخت­شناسی غده بزاقی، میزان پروتئین کل بدن، طول دوره رشدی و زادآوری این حشره در شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. سن­ها بر روی بذرهای گیاه جعفری که به دیواره داخلی ظروف پرورش چسبانده شده بودند پرورش یافتند. مکمل­های مورد مطالعه شامل ویتامین­های B۱۲، B۶، B۱ و اسید آمینه­های سرین و فنیل آلانین بودند. این مکمل­ها به­صورت محلول در آب مورد استفاده برای پرورش سن، در چهار غلظت مختلف مورد استفاده قرار گرفتند. برای بررسی تاثیر مکمل­ها بر غدد بزاقی، پس از تشریح و خارج کردن این غدد ابعاد آن­ها شامل طول و عرض لوب­های جلویی و عقبی با استفاده از استریومیکروسکوپ و میکرومتر اندازه­گیری شد. پروتئین کل بدن با روش کلدال پس از خشک کردن حشرات در تیمارهای مختلف اندازه­گیری شد. در بررسی دیگری، طول دوره رشدی پنج سن پورگی سن نواری چتریان تحت تاثیر مکمل­های غذایی مختلف اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که مورفولوژی غدد بزاقی تحت تاثیر مکمل­های غذایی تغییرات معنی­داری پیدا کرد. ویتامین­ها و اسیدهای آمینه مورد استفاده  بیشتر لوب عقبی غدد بزاقی را تحت تاثیر قرار دادند و کاهش معنی­داری در ابعاد لوب های غدد بزاقی در مقایسه با شاهد ثبت گردید. همچنین، غلظت­های مختلف ویتامین­های B۶، B۱ و اسید آمینه فنیل آلانین بیشترین تاثیر را روی میزان پروتئین کل بدن حشرات نر و ماده داشتند. ویتامین B۱۲ روی تغییر درصد پروتئین کل بدن در دو جنس نر و ماده تاثیر معنی­داری نداشت ولی درصد پروتئین کل بدن در غلظت­های بالا از غلظت­های پایین بیشتر بود. نتایج بررسی­های زیستی نیز نشان داد که افزودن مکمل­های غذایی روی میانگین تعداد تخم­های گذاشته شده و تفریخ شده و طول دوره­های سنین پورگی تاثیر معنی­داری داشت. مقایسه میانگین غلظت­های مختلف مکمل­های غذایی نشان داد که تغذیه از ویتامین­های B۱۲، B۶ و B۱ به ترتیب با غلظت­های ۰۰۵/۰، ۲۵/۰ و ۵/۰ گرم در لیتر و اسیدهای آمینه سرین و فنیل آلانین با غلظت ۵/۰ گرم در لیتر بالاترین زادآوری و درصد تفریخ تخم را داشتند. میزان تفریخ تخم­ها در مقایسه با تیمار شاهد در تمام تیمارها کاهش نشان داد. با مقایسه میانگین اثر غلظت­های مختلف تیمارهای به­کار رفته، غلظت بالای ویتامین­های B۶ وB۱ (۱ و ۵/۱ گرم در لیتر) باعث افزایش طول دوره های پورگی گردید. در مطالعه حاضر مشخص گردید که تغذیه از برخی مکمل­های غذایی بر درصد تفریخ تخم­ها و طول دوره رشدی سن نواری چتریان تاثیر منفی داشت.

کلیدواژه ها:

سرین ، فراسنجه های زیستی ، فنیل آلانین ، غدد بزاقی ، ویتامین B