تاثیر کاربرد روی و پتاسیم بر برخی صفات فیزیولوژیکی و عملکرد گندم (Triticum aestivum L.) تحت تنش خشکی

هدف: بررسی نقش عناصر معدنی روی و پتاسیم در افزایش تحمل به تنش خشکی در گیاه زراعی گندم. روش پژوهش: آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال های زراعی ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ در همدان اجرا گردید. کرت اصلی شامل دو سطوح آبیاری نرمال و تنش خشکی و تیمارهای کرت فرعی شامل محلول­پاشی کودهای پتاسیم و روی بودند. این کودها هرکدام در سه سطح عدم مصرف (شاهد)، محلول­پاشی در ابتدای مرحله آبستنی، محلول­پاشی برگی بعد از مرحله گرده­افشانی انجام شد. صفات مورد ازریابی شامل دمای برگ، درصد سطح سبز کانوپی، محتوای نسبی آب برگ، محتوای پتاسیم و روی، و عملکرد دانه بودند. یافته ­ها: بیش ترین محتوای نسبی آب برگ (۷۱/۸۵ درصد)، دمای برگ و سطح سبز کانوپی در سال اول مشاهده شد. در مقابل بیش ترین عملکرد دانه (۳/۶۹۶۲ کیلوگرم در هکتار) در سال دوم حاصل گردید. قطع آبیاری در مرحله قبل از گرده­افشانی باعث کاهش ۵/۳۴ درصدی عملکرد دانه، ۵/۳۶ درصدی محتوای نسبی آب برگ، ۸/۵۴ درصدی سطح سبز کانوپی نسبت به تیمار آبیاری نرمال شد. بیش ترین میزان محتوای پتاسیم و روی دانه (به ترتیب ۴۳۱۴  و ۷۳/۲۷ قسمت در میلیون) در تیمار محلول پاشی به دست آمد. مصرف هم زمان کود پتاسیم و روی در ابتدای مرحله آبستنی، عملکرد دانه را ۵/۴ درصد و محتوای نسبی آب برگ را ۸/۵ درصد در مقایسه با تیمار شاهد در شرایط تنش افزایش داد. نتیجه ­گیری: استفاده هم زمان کود پتاسیم و روی در مرحله آبستنی خسارات ناشی از تنش خشکی پایان فصل را در گیاه گندم تعدیل نمود.

کلیدواژه ها:

آبستنی ، پتاسیم ، تنش خشکی ، روی ، گندم