بررسی کیفیت خدمات آموزشی از دیدگاه دانشجویانپزشکی کارورز در دانشگاه علوم پزشکی کردستان در سال تحصیلی۱۳۹۳-۹۴

مقدمه : از زمانی که توجه کشورها به گسترش آموزش همگانی جلب شد، تقاضا برای آموزش عالی نیز فزونی گرفت . افزایش تقاضا یکی از عوامل افزایش تعداد دانشجو در کشورهای مختلف بوده است . در اغلب کشورها، به رغم روند افزایشی تعداد دانشجویان ، افزایش سایر دروندادهای نظام دانشگاهی ازجمله بودجه و امکانات مطلوب نبوده است . از آن جا که کاهش منابع مالی آموزش عالی بر کیفیت آموزش و پژوهش تاثیر دارد و رعایت نوعی استاندارد برای کیفیت در آموزش عالی الزامی شده است در دهه گذشته ، مفهوم کیفیت در آموزش عالی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته و ارزیابی آن در نظام های دانشگاهی مطرح شده است . در حال حاضر در سطح جهان ، دیدگاه دانشجویان به عنوان مشتریان اصلی فرایند آموزش در مورد همه جنبه های آموزش ارائه شده به آنها بررسی می شود و به عنوان عامل ضروری پایش کیفیت در دانشگاه ها در نظر گرفته می شود. لازم است معیارهای از پیش تعیین شده ای که به طور مستمر ارزیابی و اصلاح می شوند تهیه و همه ی حیطه های آموزش شامل محیط ، امکانات آموزشی ، دانشجو، استاد و ساختار ارتباط و تعامل این حیطه ها با یکدیگر مورد سنجش قرار گیرد.ارزیابی شایستگی خدمات آموزشی ارائه شده به دانشجویان و تعیین میزان اختلاف بین وضع موجود و مورد انتظار می تواند زمینه تدوین برنامه های ارتقاء کیفیت خدمات آموزشی را فراهم سازد.روش اجرا: این مطالعه توصیفی به صورت مقطعی بر روی ۹۵ نفر از دانشجویان پزشکی مقطع کارورزی انجام شد. ابزار گرد آوری داده ها پرسشنامه استاندارد سروکوال (Servqual) بود که پرسشنامه ای روا و پایاست . این پرسشنامه شامل بخش اطلاعات دموگرافیک و بخش سوالات راجع به اهداف در پنج بعد پاسخگویی (۵ سوال )، اعتماد (۵سوال )، همدلی (۵ سوال )، اطمینان (۷ سوال )، ملموس (۴ سوال ) بود.هر سوال شامل دو بخش مورد انتظار و بالفعل می باشد که دانشجو از ۱ تا ۷ به هر کدام پاسخ می دهد. این پرسشنامه بعد از هماهنگی با معاونت آموزشی بین کارورزانی که در سال ۹۴-۹۳ مشغول تحصیل بودند و دوره کارآموزی و کارورزی را در این دانشگاه گذرانده اند توزیع گردید و اطلاعات به دست آمده بعد از وارد کردن در نرم افزار ۲۲SPSS، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . با توجه به توصیفی بودن مطالعه آزمون تی زوجی به کار برده و با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی توصیف شد.یافته ها: شرکت کنندگان در این مطالعه ۴۸/۳۶ % دانشجویان خانم و۱۶/۶۳ % آقا بودند. میانگین سنی افراد ۷۵/۱ ± ۳۶/۲۴ بود. کمترین سن ۲۱ و بیشترین سن ۳۱ سال بود. در تمامی ابعاد کیفیت خدمات آموزشی همدلی ، اطمینان ، ملموس ، پاسخگویی و اعتماد تفاوت بین میزان انتظار و دریافت با استفاده از آزمون تی زوجی و با فاصله اطمینان ۹۵% معنی دار بود (۰۰۰,۰.(p= بیشترین شکاف کیفیت در بعد اطمینان و کمترین شکاف در بعد ملموس مشاهده شد. میانگین نمره شکاف کیفیت خدمات آموزشی دریافت شده در تمام ابعاد در دو جنس ارتباط معناداری نداشت (۰۵,۰(p≥ اما میزان خدمات مورد انتظار در بعد همدلی تفاوت معنی دار در دو جنس نشان داد (۰۳,۰.(p= به عبارتی در این بعد انتظارات دانشجویان خانم بیشتر است . در سایر ابعاد انتظارات دانشجویان خانم و آقا تفاوت معناداری مشاهده نشد (۰۵,۰.(p≥ میزان همبستگی اسپیرمن بین سن و تمامی ابعاد خدمات مورد انتظار و دریافت شده معکوس است و با افزایش سن انتظار کاهش می یابد.بحث و نتیجه گیری : میانگین منفی شکاف کیفیت خدمات آموزشی در تمام آیتم های ابعاد پنج گانه کیفیت در این دانشگاه به وضوح نشان داد انتظارات دانشجویان در تمامی ابعاد خدمت برآورده نمی شود. لذا پاسخگویی ، مشتریمداری، بهبود فرایندهای انجام کار، بهسازی فضای فیزیکی و توجه به سایر ابعاد در برنامه ریزیها می تواند نقش موثری در ارتقاء کیفیت خدمات آموزشی داشته باشد. بیشترین شکاف در بعد اطمینان بود. این بعد احساس اعتمادی است که دانشجو در زمینه ی مسائل آموزشی و رفاهی سیستم آموزشی دانشگاه دارد. کمترین شکاف در بعد ملموس بود که این بعد احساس رضایت از وضعیت ظاهری سیستم آموزشی دانشگاه می باشد. نظر به اینکه دانشگاه ها و مراکزآموزش عالی در پیشرفت یک کشور نقش حیاتی و قابل توجهی دارند، بنابراین تقویت کیفیت آموزش عالی موجبات پیشرفت هر چه بیشتر کشور را فراهم خواهد ساخت . نتایج پژوهش می تواند برای مسئولین دانشگاه به عنوان یک راهنما برای برنامه ریزی و تخصیص منابع بوده و در جهت مشتریمحوری، برآورده نمودن انتظارات دانشجویان و افزایش کیفیت خدمات آموزشی گام بردارند.

کلیدواژه ها:

آموزش ، کیفیت خدمات آموزشی ، ادراکات ، انتظارات ، تحلیل شکاف ، مدل سروکوال ، دانشجویان