وظایف خانواده در روش تربیتی امر به معروف و نهی از منکر و روش های اجرایی آن

امر به معروف و نهی از منکر با رویکردهای مختلف فقهی، حدیثی، اخلاقی، کلامی و اجتماعی مورد توجه توسط دانشمندان مسلمان قرار گرفته و کتاب های مختلف در این مورد نوشته شده است. این دو فریضه با رویکرد «تربیتی» آثار علمی چندانی در دسترس نیست. امر به‎معروف و نهی از منکر در حوزه تعلیم و تربیت به عنوان «روش» تربیتی به حیث وظایف عمومی مردم، علماء و دانشمندان، خانواده، نهادهای اجتماعی قابلیت بحث و بررسی دارد. در این مقاله «امر به معروف و نهی از منکر» به مثابه یک روش تربیتی و همچنین شیوه های اجرای آن مطرح شده که وظیفه خانواده به ویژه والدی است؛ با اینکه این روش تربیتی در تحقیقات علمای پیشین به عنوان دو فریضه دینی و به مثابه اصل یا فرع دینی بحث شده؛ کتاب ها، مقالات و پایان نامه هایی در آن باب، نوشته شده است اما بحث و بررسی از دو دیدگاه تربیتی و فقهی به ویژه در قلمرو مسئولیت تربیتی خانواده بی پیشینه است. روش تحقیق در این نوشتار، توصیفی – تحلیلی است که به مدد مراجعه به کتب و مدارک علمی به ویژه قرآن و سنت و تحلیل فقیهانه آن است و تلاش شده است حکم فقهی رجحان یا لزوم بهره وری از امر و نهی به اثبات رسد. در این نوشتار سعی شده است روش تربیتی امر به معروف و نهی از منکر به عنوان تکلیف نهاد خانواده به مدد ادله عقلی و نقلی (قرآن و حدیث) بررسی گردد و روش های اجرایی آن در سه سطح قلبی، زبانی و عملی با نگاه فقاهتی تدقیق شود. مهمترین ادله وظیفه مندی خانواده عبارت است از آیه وقایه، آیه وصیت لقمان، آیه امر اهل به نماز، آیه اصطبار، آیه امربه معروف نسبت اقوام، آیه امربه معروف به حیث فلسفه رسالت انبیاء و آیه وجوب اطاعت از اوامر پیامبر اکرم(ص). دو شیوه اجرایی امر و نهی زبانی و مشورت به مدد آیات قرآن کریم ...