اعتبارسنجی دو گونه ماهی همبوم عروس­ ماهی ارومیه و شاه ­کولی ارومیه براساس صفات ریخت­ شناختی در رودخانه مهابادچای

با توجه به ابهامات بیان شده در برخی مطالعات اخیر مبنی بر مترادف بودن دو گونه همبوم عروس ماهی ارومیه (Petroleuciscus ulanus) و شاه کولی ارومیه (Alburnus atropatenae)، این مطالعه به منظور اعتبارسنجی این دو گونه با مقایسه صفات اندازشی و شمارشی آن­ها در رودخانه مهابادچای حوضه دریاچه ارومیه انجام شد. تعداد ۶۴ نمونه از گونه P. ulanus و ۶۸ نمونه از گونه  A. atropatenae صید شد و تعداد ۱۷ صفت اندازشی و ۷ صفت شمارشی اندازه گیری و ثبت شدند. صفات اندازشی به منظور حذف اندازه و اثرات ناشی از رشد آلومتریک مثبت استانداردسازی شدند، سپس نرمال و غیرنرمال بودن آن ها بررسی شد. داده های استاندارد شده با استفاده از آزمون­ های تی­تست، من ویتنی، تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) و تحلیل تابع تشخیصی براساس ارزش p تی­تست هاتلینگ (DFA/Hotelling's T-test) تحلیل شدند. نتایج نشان داد، که دو گونه مورد بررسی در ۱۱ صفت اندازشی و ۲ صفت شمارشی تفاوت معنی داری داشتند (۰۵/۰>P). همچنین آنالیزهای چند متغیره DFA تفاوت معنی­ داری بین دو گونه مورد مطالعه نشان داد. نتایج این پژوهش فرضیه پیشین مبنی بر هم مترادف بودن این دو گونه را بر اساس صفات اندازشی و شمارشی رد می­ نماید. بنابراین بر اساس نتایج این مطالعه، هویت آرایه شناسی این دو گونه معتبر هستند.

کلیدواژه ها:

taxonomy ، allometric ، discriminant function analysis ، morphology ، morphometric traits ، آرایه شناسی ، آلومتریک ، تحلیل تابع تشخیصی ، ریخت­ شناسی ، صفات اندازشی