مطالعه تأثیر پدیدههای تکتونیکی در شکلگیری و عدم تقارن حوضه آبریز گرگانرود

گستره مورد مطالعه، در بخش شمالی البرز خاوری جای گرفته است. در این پژوهش، با توجه به نحوه الگوی مورفوتکتونیکی حوضه آبریز گرگانرود، ابتدا مقایسهای بین برخی شاخصهای مورفومتریک در این حوضه انجام شده است. سپس، تأثیر گسلهای احتمالی موجود (که فعالیت آنها با پدیدار شدن تعدادی چین در بخش شمالی آققلا همراه بوده است) در عدم تقارن حوضه یاد شده، مورد بررسی قرار گرفته است. برای دستیابی به این مهم، ابتدا شاخصهای نوزمینساختی (شاخص نامتقارنی حوضه زهکشی، تقارن توپوگرافی معکوس و شکل حوضهی آبریز گرگانرود)، در 13 زیرحوضه، بررسی شد. مقادیر بدست آمده از محاسبه شاخص نامتقارنی حوضه زهکشی گرگانرود، بیانگر کمترین میزان انحراف زیرحوضههای رامیان و قرهناوه است. بیشترین مقادیرحاصل از بردار های عدم تقارن توپوگرافی را نیز میتوان به رودخانه گرگانرود و زیرحوضه تنگراه نسبت داد و در سایر زیرحوضهها، میزان کجشدگی در بخشهای جنوبی به بیشترین حد خود رسیده است. احتمالاً فعالیت گس ل- هایی چون گسل اصلی شمال البرز، خزر و خوشییلاق در میزان کجشدگی زیر حوضههای یاد شده، تأثیرگذار بوده است. از سوی دیگر، با بررسیهای صحرایی انجام شده در شمال آققلا، بر روی چینهای موجود م یتوان اظهار کرد که تنش فشارشی بوجود آورنده این ساختارها، در جهت NW-SE بوده است. این تنش فشارشی میتواند سیستمی از تراستهای پنهان (راندگی لسها به روی رسوبات عهدحاضر، که بواسطه چینهای مرتبط با گسل بر روی زمین رخنمون پیدا کرده اند) را بوجود آورد. در نهایت، میتوان عامل انحراف رودخانه گرگا نرود و حالت مئاندری آن را به وجود احتمالی این سیستم گسلی نسبت داد.

کلیدواژه ها:

شاخص نوزمین ساختی ، البرز خاوری ، عدم تقارن حوضه زهکشی ، حوضه آبریز گرگانرود